کپی شد
راه های اثبات عدالت امام جماعت
یکی از شرایط امام جماعت این است که عادل باشد[1] و این عدالت در امام جماعت باید احراز و اثبات گردد.[2]
“عدالت”، يك حالت خداترسى باطنى است كه انسان را از انجام گناه كبيره و تكرار گناه صغيره باز مىدارد و همين اندازه كه با كسى معاشرت داشته باشيم و گناهى از او نبينيم، نشانه وجود عدالت است و اين را “حُسن ظاهر” كه حاكى از ملكه باطن است، مىگويند[3].
ملاک و میزان برای اثبات عدالت و جواز اقتداء، حصول اطمینان و وثوق به وجود آن (عدالت) در امام جماعت است هر چند از راه اقتدای دیگران به دست آید.[4]
از این رو، در تعبیرات برخی از علما در باره راه های اثبات عدالت، این گونه آمده است: عدالت ثابت مىشود به شهادت عدلين در صورتى كه معارض نباشد به شهادت دو عادل، بلكه به شهادت يك عادل به فسق او.
اخبار جماعت مجهول العداله به عدالت كسى كه سبب حصول اطمينان باشد در جواز اقتداء كافى است، بلكه كفايت مىكند اطمينان حاصل از شهادت يك عادل يا حاصل از اقتدای عدلين به او يا حاصل از اقتدای جماعت مجهول الحال به او و وثوق و اطمينان از هر چه پيدا شود كافى است به شرط آن كه اطمينان كننده، اهل فهم و خبره و بصيرت باشد و معرفت به مسائل شرعيه داشته باشد نه از جهال و نه [از] كسانى كه به ادنى چيزى اطمينان براى آنها حاصل مىشود.[5]
[1] توضيح المسائل (المحشى للإمام الخميني)، ج1، ص 791، م 1453.
[2] فاضل: عدالت امام جماعت بايد براى مأموم محرز باشد و با شك در اصل عدالت نمىتوان به او اقتدا كرد، همان.
[3] مكارم: م 1268.
(بهجت:) مسأله 1171 عدالت معتبر در امام جماعت عبارت است از حسن ظاهر يعنى دورى جستن از گناهان كبيره به طورى كه ظاهر احوال شخص به طور ظنّى دلالت كند كه او بناى بر ترك گناه دارد نه آن كه اتفاقاً چند روزى گناه را ترك كرده باشد. و مأموم بايد اين حسن ظاهر را احراز كند و اصرار بر گناهان صغيره به منزله گناه كبيره است، همان.
[4] الغاية القصوى في ترجمة العروة الوثقى، ج2، ص63.
[5] الغاية القصوى في ترجمة العروة الوثقى، ج2، ص63، مسأله 14 و 15.