کپی شد
راهکار مقابله با بی‌خدایی علمی
برای مقابله با بی‌خدایی علمی در سطح کلان ممکن است بگوییم که باید آزمایشگاه‌هایی تأسیس کنیم تا بتوانیم به شکل دقیق علمی با آن‌ها مقابله کنیم، امّا من نوعی که یک دانشجوی طلبه هستم وقتی با این مسائل علمی مواجه می‌شوم باید به آن‌ها پاسخ علمی بدهم. از سوی دیگر ظاهراً باید صبر کنم و ببینم کسانی که از عهدۀ پاسخ دادن به این مسائل بر می‌آیند چه پاسخی مطرح می‌کنند.
در این‌جا می‌توان یک مهندسی انجام داد؛ مثلاً فراروانشناسی[1] از سال ۱۹۷۰ میلادی مطرح شد و در سال ۱۹۸۵ میلادی به اوج خودش رسید، امّا پس از آن به شدّت افول کرد و دولت بودجۀ خود را از آن‌ها قطع کرد تا جایی که به چند مؤسّسۀ خصوصی محدود شد. در حال حاضر نیز هرچه هست همان مطالب قبلی است و چیز جدیدی به آن افزوده نشده‌است.
در حال حاضر مباحث علمی به دلیل گستردگی طرح‌شان و عینی بودن نتایج‌شان بسیار مورد استقبال دانشجویان قرار می‌گیرد، امّا آیا ما باید کوتاه بیاییم و بگوییم چون مباحث فلسفی بعیدالذّهن هستند و دسترسی به آن‌ها دشوار است آن‌ها را به طور کلّی کنار بگذاریم یا باید تلاش کنیم که آن‌ها را در دانشگاه‌ها گسترش دهیم؟
جریان فراروانشناسی که به پدیده‌های مربوط به روح و روان می‌پردازد زمانی در آمریکا بسیار مطرح بود امّا اکنون کم‌رنگ شده است. در ایران نه آن زمان مطرح بود و نه اکنون اصلاً مطرح است. وضعیّت عشق و اقبال جامعۀ ما به علم بسیار جدّی است. فراروانشناسی که در غرب مطرح است در دپارتمان‌های علمی ما اصلاً مورد توجّه نیست.
مقدّمۀ مقابله با این مسائل این است که در خواندن و بیان این مسائل اصلاً احتیاط نکنیم. علم زیست‌شناسی هم مانند بسیاری از علوم دیگر قطعاً خطاپذیر است، امّا ما نمی‌توانیم منتظر بمانیم تا خطای آن آشکار شود و پارادایم جدیدی در زیست‌شناسی مطرح شود و اساساً معلوم نیست چنین اتّفاقی بیافتد. چون از سال۱۸۵۹ میلادی تا کنون همۀ پارادایم‌های جدید مکمّل شده‌اند. این سیستم آن‌قدر باز است که حتّی اصل رانش که با انتخاب طبیعی ناسازگار بود باز هم مکمّل آن شد.
امّا در جایی که ما با دانشمند و دانشجویی سروکار داریم که به رغم پذیرش وجود خدا در علم طبیعت‌گرا است برقرار ارتباط چه از ناحیۀ فلسفۀ اسلامی و چه از ناحیۀ فلسفۀ توماس آکوئینی بسیار دشوار خواهد بود. چون او در علم طبیعت‌گراست و فقط به دنبال فرآیند علمی می‌گردد.[2]
[1]. parapsychology
[2]. نشست علمی « بررسی و نقد ادلّۀ جدید الحاد » ، پنج شنبه ۱۴ آذر ۱۳۹۸ شمسی، دکتر سیدحسن حسینی سروری استاد تمام گروه فلسفۀ علم دانشگاه صنعتی شریف.