searchicon

کپی شد

راهکارهای مواجهه با الحاد

در گذشته راهکارهای مواجهه با الحاد قدیم،  شبهه‌ زدایی و اقامه براهین بود، ولی امروزه این روش تأثیر چندانی ندارد، البته ممکن است صرفا در برابر گروهی که افکار فلسفی دارند، تأثیر داشته‌باشد.

در مبارزه با الحاد جدید،  باید در قبال هرگونه خاص از آن، راهکار یا راهکارهای متناسب را به سامان آورد. [1]

از منظر درون‌دینی، عالمان ما کمابیش جزوه‌ها و کتابچه‌هایی در زمینۀ تکامل نوشته‌اند. آیت الله مشکینی کتابی با عنوان منشأ تکامل از منظر قرآن دارد و با کنار هم قرار دادن آیات بحث بسیار جالبی را مطرح کرده‌است، سعی دارد این بحث را با قرآن انطباق دهد و حدّاقلّ رد نمی‌کند. آیا می‌توان با استفاده از بحث زمان‌مند بودن خلقت هستی (خدای متعال در چند روز هستی را آفریده است) که مورد پذیرش ادیان ابراهیمی است به نظریّۀ تکامل نقبی زد و مؤیّد آن باشیم؟

چنین چیزی ممکن نیست. در آثار علامه طباطبایی ـ چه تفسیر و چه کتاب‌های فلسفی‌شان ـ مسئلۀ غایت بسیار مهمّ است. مسئلۀ غایت هم در ادبیات دینی و هم در متون فلسفی ما بسیار مهمّ است. یکی از فصول مهمّ آثار فلسفۀ اسلامی “فی نفی الاتّفاق” است. در طبیعت هیچ‌چیز اتّفاقی نیست، طبیعت هوشمند است و با عقول ارتباط دارد.

این گروه از زیست‌شناسان فرآیند طبیعی را یک فرآیند کور می‌دانند. طرح ساعت‌ساز نابینا به معنای نفی وجود نظم از عالم طبیعت نیست، بلکه در عین نظم نابینا است. خودش نمی‌داند به کجا می‌رود، ولی به جایی می‌رود که به کارش می‌آید. طبیعت به صورت مستمرّ، تدریجی، ذرّه‌ذرّه، با حوصله و بدون هیچ عجله‌ای پیش رفته‌است. چند صد هزار سال طول کشید تا این انسان هوشمند خارق العادّه به‌ وجود آمد؛ کما این‌که یک گنجشک نیز از جهت دیگری بسیار خارق العادّه است.[2]

 

[1]. خبرگزاری رسا، حجت الاسلام والمسلمین احمد مبلغی، عضو مجلس خبرگان رهبری در کنفرانس علمی الحاد معاصر در جامعة اهل البیت (ع) در قم.

[2]. نشست علمی « بررسی و نقد ادلّۀ جدید الحاد » ، پنج شنبه ۱۴ آذر ۱۳۹۸ شمسی، دکتر سیدحسن حسینی سروری استاد تمام گروه فلسفۀ علم دانشگاه صنعتی شریف