دیدگاه علما و اندیشمندان پیرامون حکومت صفویه

عالمان و اندیشمندان، در باره حکومت صفویه نظرات گوناگونی دارند که به بعضی از آنها در ذیل اشاره می‌شود:

امام خمینی: «مرحوم مجلسى كه در دستگاه صفويه بود، صفويه را آخوند كرد؛ نه ]این که[ خودش را صفويه كرد! آنها را كشاند توى مدرسه و توى علم و توى دانش و اينها- تا آن اندازه‏اى كه البته توانستند».[1]

مقام معظم رهبری در دیدار با مسؤولان برگزاری کنگره مقدس اردبیلی فرمودند: «پس از محقق اردبیلی، علمای برجسته فقه شیعه، عموما ایرانی هستند و در این ارتباط بیشترین شرف، متعلق به صفویه است و این‌جانب بر خلاف کسانی که صفویه را در چشم‌ها ضد‌ارزش کردند، تأکید می‌‌کنم که صفویه بزرگ‌ترین حق را به دانش فقاهت و کلام شیعی دارند؛ زیرا آنها بودند که راه را باز کردند و علمای شیعه را در این سطح پرورش و پرواز دادند».[2]

والتر هینتس؛ مورخ صفویه شناس: «ایران امروز، از نظر سیاسی و فرهنگی، بر همان پایه‌ای استوار است که سلاطین بزرگ صفویه در قرون شانزدهم و هفدهم میلادی بنا نهادند».[3]

عیسی صدیق (۱۲۷۳ – ۱۳۵۷ شمسی) ملقب به صدیق اعلم، ادیب، نویسنده و وزیر فرهنگ قبل از انقلاب: «آثار مهمى که در رابطه با معرفى فرهنگ تشیع در عصر صفویه تألیف شده، به اندازه همه اعصار و قرون بود».[4]

[1]. خمینی، سید روح الله، صحیفه نور، ج ‏8، ص 437.

[2]. پايگاه اطلاع‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آيت‌الله‌العظمی سيدعلی خامنه‌ای (مد‌ظله‌العالی)؛ جعفریان، رسول، صفویه عصر جدید ایران، کیهان اندیشه، شماره 67، ص 136.

[3]. جعفریان، رسول، صفویه در عرصه دین، فرهنگ و سیاست، ج 1، ص 13، به نقل از: کمپفر، مقدمه سفرنامه، ص 12.

[4]. حسنی، علی اکبر، علما و فقهای مشهور و نقش آنان در دربار صفویان، ماهنامه مکتب اسلام، شماره 5.