کپی شد
دلیل عبارت “جَمِيعَ شَرِّ الدُّنْيَا وَ شَرِّ الْآخِرَةِ”
در دعای ماه رجب جملاتی وجود دارد که در آن عباراتی را که برای خیر به کار برده شده با عباراتی که برای شر استعمال شده با هم فرق می کند و آن عبارت است از: «أعطني بمسئلتی ایاک جميع خير الدنيا و جميع خير الآخره و اصرف عني بمسئلتی ایاک جميع شر الدنيا و شر الآخره» در این مقال در صدد بیان این فرق هستیم.
اولاً؛ در برخی از روایات و ادعیه، واژۀ خیر نیز برای دنیا و آخرت تنها و بدون همراهی با واژۀ جمیع به کار رفته است همان طور که واژۀ شرّ برای دنیا و آخرت تنها و بدون همراهی با واژۀ “جمیع” آمده است: از امام جعفر صادق از پدرانش (ع) از پیامبر (ص) نقل شده که آن حضرت فرمود: کسی که در تعقیبات نماز جمعه این دعا را بخواند تا جمعۀ بعدی به هیچ بلا و فتنه ای گرفتار نمی شود: “… صل على محمد و آل محمد و أعطني خير الدنيا و خير الآخرة و اصرف عني شر الدنيا و شر الآخرة”.[1]
ثانیاً؛ برخی نیز در توجیه این اختلاف در تعبیر گفتند: در عبارت «أعطني جميع خير الدنيا و جميع خير الآخره» كلمۀ جميع تكرار شد، ولى در عبارت «و اصرف عنى جميع شرّ الدنيا و شرّ الآخره» اين كلمه تكرار نشده است، اگر کسی در این عبارات بينديشد، شايد به اين نتيجه برسد كه اين اختلاف عبارت به اين مطلب اشاره دارد كه شرّ امرى عدمى است – كه همان دورى از رحمت خدا و محروميت از بخشايش الاهى است -، ولى چون خير امرى وجودى است، گويا انواع آن بىشمار است. و اما اين كه چرا «جميع شر الدنيا، تمامى شرهاى دنيا» در دعا آمده گويا به اين جهت است كه شرهاى دنيا متعدد است و انواع مختلف دارد که براى همۀ مردم معلوم نيست.[2]
[1]. سيد على بن موسى بن طاوس، جمال الأسبوع بكمال العمل المشروع، ص 422، انتشارات رضى قم.
[2]. ملكى تبريزى، جواد آقا، كتاب المراقبات يا «أعمال السنة»، ص 137.