کپی شد
دلايل توجه سادات و امامزادگان به قم
بسيارى از سادات، داستان هجرت عرب اشعرى از كوفه و توطن آن ها را در ناحيه قم، و نيز وضع زندگانى، استقلال، جاه و جلال و عظمتشان را در اين شهر شنيده بودند و اين يكى از عواملى بود كه آنان را مصمم ساخت در اين شهر اقامت گزينند.
توجه و عنايت زياد وزير آن زمان، اسماعيل بن عباد، نسبت به مردم شهر قم و بر آوردن حوائج و خواسته هاى آنان، مانند: احداث نهرهاى زياد در داخل و خارج شهر و وقف كتاب هاى بسيارى براى طلاب و صاحبان علم، يكى ديگر از دلايل سكونت سادات در اين شهر بوده است .
ارادت و توجه زياد مردم قم – كه عموماً خود شيعه اثنى عشرى و از صحابه ائمه اطهار (عليهم السلام) بودند – نسبت به سادات مهاجر و تعظيم و تكريم و فراهم آوردن وسايل رفاه و آسايش آن ها، از ديگر دلايل توجه سادات به اين شهر بوده است .
از آن جا كه ائمه اطهار (عليهم السلام) از شهر قم به عنوان آشيانه آل محمد و مأواى فاطميان و جايگاه شيعه ايشان ياد كرده اند و نيز در روايتى اهل قم از انصار و ياوران اهل بيت خوانده شده اند، طبيعى است كه در زمان آل عباس – كه اولاد حضرت على (عليه السلام ) در شكنجه و فشار قرار مى گرفتند – اين شهر يكى از پناهگاه هاى اصلى علويان واقع شود؛ از اين رو، عده زيادى از آل على (عليه السلام ) به این شهر روى آورده و سكونت گزيدند. بعد از دفن حضرت فاطمه معصومه (عليهاالسلام) توجه علويان و سادات، نسبت به قم افزايش يافت و در فاصله كوتاهى عده بسيارى از فرزندان امام حسن و امام حسين و امام موسى بن جعفر و امام على بن موسى الرضا (عليهم السلام ) و از فرزندان محمد حنيفه و زيد بن على بن الحسين و اسماعيل (فرزند امام صادق (عليه السلام ) از اطراف به قم روى آوردند.
امروز كثرت سادات در قم محسوس و مشهود است، به طورى كه چند محله به نام علويان و سادات وجود دارد كه بيشتر ساكنان آن ها سيد هستند؛ مانند محله سيدان، محله موسويان و محله موسى بن مبرقع و نيز خاندان هاى سادات زيادى همانند: خاندان چاووشى، حسينى، علوى، طباطبايى، موسوى، لاجوردى و… در قم وجود دارند كه مورد احترام مردم هستند.
هم چنين سادات، به ويژه سادات علوى در قرون دوم و سوم، از طرف خلفايى همچون منصور دوانيقى و متوكل، در دشمنى با اهلبیت (عليه السلام ) افراط مى كردند. آل على هم از فرصتى براى مبارزه با آل عباس استفاده مى‌كردند و با مخالفان و دشمنان آل عباس هم دست مى شدند و چون شكست مى خوردند به دنبال پناهگاهى مى گشتند و اين پناهگاه در درجه اول، ديلم و قم بود. هم چنين قم براى آل على، محل امنى بود و هيچ خطرى در اين جا آنان را تهديد نمى كرد در صورتى كه در نواحى ديگر، گاهى خطراتى براى ايشان به وجود مى آمد تا آن جا كه خونشان ريخته مى شد.
البته گذشته از قم، علويان به مازندران و ديلم و نواحى ديگر مى رفتند چرا كه امروزه در هر گوشه اى از كشور ايران، قبورى از آل على با بقعه و گنبد و موقوفات فراوان وجود دارد، ولى عنايت علويان به قم، با توجه به دلايل فوق بيشتر بوده است .
در استان و شهر مقدس قم، تعداد زيادى از امامزادگان وجود دارند كه به علل مختلف به اين شهر مهاجرت نموده اند. عده اى از آنان به دست مخالفان و دشمنان اسلام به شهادت رسيده اند و عده‌اى هم به مرگ طبيعى از دنيا رفته اند.[1]