کپی شد
دلالت آیۀ: “فما استمتعتم…” بر ازدواج موقت
واژه شناسان گفتهاند مقصود از استمتاع، درآميختن و كسب لذت است، بنابراين معناى آیه اين است:
هر گاه از زنان لذت برديد، مهرشان را بدهيد.
ابن عباس، سدى، ابن سعيد و گروهى از تابعان و اصحاب اماميه می گويند: منظور ازدواج موقت است.
اين مطلب واضح است؛ زيرا «استمتاع و تمتع» اگر چه در اصل به معناى انتفاع و كسب لذت است، ولى در عرف شرع، به چنين عقدى اختصاص دارد به خصوص هنگامى كه اضافه به «زنان» شود.
بنابراين معناى جمله اين است: «هر گاه آنها را به عقد متعه درآورديد، اجرتشان را بپردازيد».
از جماعتى از صحابه كه از جملۀ آنها، ابى بن كعب، عبد الله بن عباس و عبد الله بن مسعود هستند، نقل شده است كه ايشان آیه را: «فما استمتعتم به منهن الى اجل مسمّى فآتوهن اجورهن» قرائت كردهاند؛ يعنى هر وقت «براى مدت معينى» بخواهيد از آنها تمتع بريد، اجرتشان را بدهيد و اين صراحت در ازدواج موقت دارد؛ از این رو می بینیم بزرگان “اصحاب” و “تابعين”؛ مانند ابن عباس، دانشمند و مفسر معروف اسلام و ابى بن كعب و جابر بن عبد اللَّه و عمران حصين و سعيد بن جبير و مجاهد و قتاده و سدى و گروه زيادى از مفسران اهل تسنن و تمام مفسران اهل بيت (ع) همگى از آيه فوق، حكم ازدواج موقت را فهميدهاند، تا آن جا كه فخررازى با تمام شهرتى كه در موضوع اشكال تراشى در مسائل مربوط به شيعه دارد، بعد از بحث مشروحى در باره آيه مىگويد: ما بحث نداريم كه از آيه فوق حكم جواز متعه استفاده مىشود، بلكه ما مىگویيم حكم مزبور بعد از مدتى نسخ شده است.[1]
كليد واژه: ازدواج موقت، استمتاع، متعه
.[1] رازى، ابوعبدالله فخرالدين محمد بن عمر، مفاتيح الغيب، ج10، ص 44، ناشر دار احياء التراث العربى، چاپ بيروت، سال 1420 ق، چاپ سوم؛ مكارم شيرازى، ناصر، تفسير نمونه، ج3، ص 336، دار الكتب الإسلامية، تهران، چاپ اول، چاپ 1374 ش.