داستان ابرهه در متون تفسیری و تاریخی

نام ابرهه معمولاً در تفسیر سوره فیل ذکر می شود که بیان مجازات «اصحاب فیل» توسط خداوند است. بنابراین اگر چه نام وی در قرآن به صراحت عنوان نشده، اما بارها در تفاسیر قرآن به کار رفته است. شواهد کتیبه ای، نوشته های پروکوپیوس (تاریخ نگار نظامیِ؛ بیزانس) و نیز منابع کلیسایی، گواه تاریخی مستقلی بر وجود این شخصیت هستند، اما ارتباط او با سوره مذکور، محدود به منابع اسلامی، به ویژه متون تاریخی و تفسیری است.

روایت قابل قبول اسلامی را در مورد ابرهه در صفحات ابتدایی سیره ابن اسحاق ـ که مشهورترین زندگی نامه پیامبر (ص) است ـ می توان یافت. این روایت در بسیاری از تفسیرهایی که بعد از این کتاب نوشته شده، تکرار یا خلاصه گشته است.[1]

داستان سوره فیل، خود بخشی از یک روایت مفصل تر تاریخ یمن، مربوط به چند نسل پیش از تولد محمد (ص) است. قدیمی ترین قسمت این روایت، به طور روشن، در قالب اعلام نبوت رسولی بیان می گردد که حق و عدالت را به میان اهل دین و تقوا خواهد آورد.[2]