خوارج و امربه معروف و نهی از منکر

خوارج در مورد امر به معروف و نهی از منکر معتقدند: شورش بر والى و امام ستم گر بدون هیچ  شرطی لازم است. آنان مى‏گفتند: امر به معروف و نهى از منكر، مشروط به چيزى نيست و در همه جا بدون استثنا بايد اين دستور الهى انجام گيرد.[1] اين جهت كه اعمال بصيرت در امر به معروف و نهى از منكر واجب است مورد اتفاق جميع فرق اسلامى است به استثناى خوارج. خوارج روى همان جمود و خشكى و تعصب خاصى كه داشتند مى‏گفتند امر به معروف و نهى از منكر تعبد محض است، شرط احتمال اثر و عدم ترتب مفسده ندارد، نبايد نشست در اطرافش حساب­گرى كرد، تكليفى است بايد چشم‏بسته انجام داد. خوارج طبق همين عقيده با علم به اين­كه كشته مى‏شوند و خونشان هدر مى‏رود و با علم به اين­كه هيچ اثر مفيدى بر قيامشان مترتب نيست قيام مى‏كردند، ترور مى‏كردند، شكم پاره مى‏كردند، از این رو اينها نه فقط در عمل بصيرت نداشتند بلكه منكر بصيرت در عمل در باب امر به معروف و نهى از منكر بودند و از اين راه مصيبتى بزرگ براى عالم اسلام به وجود آوردند.[2]