خلقت انسان کافر و گنهکار

اگر انسانى حتى يك پله از نردبان تكامل بالا نرود و سراسر زندگى او كفر و گناه و عصيان باشد، باز خارج از هدف از آفرينش قدم برنداشته است؛ زيرا او نيز قابليت‏هاى خود را به فعليت رسانده است. انسان قابليت نزول به پست‏ترين درجات را نيز دارد، خداوند او را به گونه‏اى آفريده است كه بتواند راه كمال يا شقاوت را برگزيند. پس حتى انسان گنهكار و كافر نيز بر خلاف خواست تكوينى خداوند حركت نمى‏كند. بله، خداوند صعود انسان به مراتب كمال را مى‏پسندد و نزول او به ورطه‏ى گمراهى را نمى‏پسندد. به عبارت ديگر، خداوند متعال در آفرينش انسان، يك خواست تكوينى دارد و يك خواست تشريعى، خواست تكوينى او اين است كه هر انسانى بتواند قابليت‏هاى خود را به فعليت برساند چه خوب، چه بد. خواست تشريعى او اين است كه انسان فقط در سير كمال، قابليت‏هاى خود را به فعليت برساند.

با اين بيان مى‏توان گفت انسان مؤمن، هم هدف تشريعى را تحصيل كرده و هم در مسير هدف تكوينى قرار دارد، ولى انسان كافر و گنهكار گرچه هدف تشريعى را تحصيل نمى‏كند، ولى در مسير هدف تكوينى است.