خلفای حکومت فاطمیان

حکومت فاطمیان از سال 297 هجری قمری در مغرب (مراکش کنونی) شروع شده و در سال 358 هـ به مصر منتقل شده و در سال 567 هـ نیز سقوط نموده است. در این مدت در مجموع، 14 نفر از فاطمیان به حکومت رسیدند که به اسامی و تاریخ آغاز و پایان خلافت آنها به ترتیب اشاره می‌شود:

خلفای فاطمی در مغرب:

١ـ عبيداللّه‏ المهدى، متوفّاى ٣٢٢هـ.

٢ـ القائم بامر اللّه‏، متوفّاى ٣٣٤هـ.

٣ـ المنصور، متوفّاى ٣٤١هـ.

خلفای فاطمی در مصر:

٤ـ المعز لدين اللّه‏، متوفّاى ٣٦٥ هـ (وى به سال ٣٦٢ هـ بر قاهره تسلط يافت ومرکز خلافت فاطميان را از مهديه به مصر انتقال داد، و بدين ترتيب به نفوذ قدرت اخشيديان و عباسيان در مصر خاتمه داده شد).

٥ـ العزيز باللّه‏، متوفّاى ٣٨٦هـ.

٦ـ الحاکم بأمر اللّه‏، متوفّاى ٤١١هـ.

٧ـ الظاهر لاعزاز دين اللّه‏، متوفّاى ٤٢٧هـ.

٨ـ المستنصر باللّه‏، متوفّاى ٤٨٧هـ. دوران حکومت وى بسيار طولانى بود و قريب شصت سال به طول انجاميد. ذهبى گفته است: هيچ خليفه و فرمان‏روايى را سراغ ندارم که اين مقدار حکومت کرده باشد.

٩ـ المستعلى باللّه‏، متوفّاى ٤٩٥هـ.

١٠ـ الآمر باحکام اللّه‏، متوفّاى ٥٢٤هـ. وى در پنج سالگى به حکومت رسيد و چون فرزندى نداشت، پس از وى پسر عمويش به حکومت رسيد.

١١ـ الحافظ لدين اللّه‏، متوفّاى ٥٤٤ هـ (عبدالمجيد بن محمد بن المستنصر پسر عموى الآمر بود).

١٢ـ الظافر باللّه‏، متوفّاى ٥٤٩هـ.

١٣ـ الفائز بنصر اللّه‏، متوفّاى ٥٥٥هـ.

١٤ـ العاضد لدين‏اللّه‏، متوفّاى ٥٦٧ هـ (وى عبداللّه بن يوسف بن الحافظ لدين اللّه‏ بود).[1]

[1]. ربانی گلپایگانی، علی، فرق و مذاهب کلامی، درس دوازدهم، به نقل از: تاريخ الخلفاء، ص ٥٢٤؛ سایت اسلام پدیا.