کپی شد
خاستگاه وهابیت
وهابی ها (وهابیان) پیروان محمد بن عبدالوهاب بن سلیمان نجدی (1115 – 1206) هستند و او پیرو مکتب ابن تیمیه و شاگردش ابن قیم جوزی بود که عقاید جدیدی را در جزیرة العرب بنیاد نهاد. نام این فرقه از نام پدر او عبدالوهاب گرفته شده است.[1] ریشه فکری وهابیت، آرا و افکار ابن تيميّه است که در سال 698 هـ ق، در منطقه شام آغاز به تبلیغ و ترویج آن نمود، و با مخالفت صریح دانشمندان بزرگ اهل سنّت و شيعه روبرو شد.
با مرگ ابن تيميّه در سال 728 در زندان قلعه دمشق، افكار وى نيز به فراموشى سپرده شد. پس از گذشت حدود چهار صد سال، محمّد بن عبد الوهّاب در سرزمين نجد با هماهنگى محمّد بن سعود حاكم «دِرعيّة»، در سال 1157 افكار ابن تيميّه را مجدداً زنده و به ترويج آن پرداخت؛ آنان با نبردهاى خونين، بر سواحل خليج فارس و تمامى منطقه حجاز سلطه يافتند.[2] این فرقه هم اکنون در عربستان و برخی از کشورها نظیر پاکستان و هند طرفدارانی دارد.
محمد جواد مغنیه در کتاب «هذه هي الوهابیة» با استناد به کتب محمد بن عبدالوهاب و آثار دیگر وهابیان می نویسد: به نظر وهابی ها هیچ انسانی نه موحّد است و نه مسلمان مگر این که امور معینی را ترک نماید.[3] درحالی که، همه مسلمانان معتقدند که هر کس شهادتین را بر زبان جاری کند مسلمان است و خون و مالش محفوظ است، اما وهابی ها می گویند: قول بدون عمل ارزش و اعتباری ندارد، بنابراین هر کس شهادتین را بخواند، ولی از مردگان استعانت بخواهد چنین کسی کافر و مشرک خواهد بود و خون و مال او حلال است.
مذهب وهابی اکنون در عربستان سعودی مذهب رسمی است و فتاوای علمای آن مذهب از طرف دولت اجرا می شود. آنان در فروع مذهب، تابع احمد حنبل هستند و بر هیچ یک از پیروان مذاهب اربعه (حنفی، شافعی، حنبلی و مالکی) ایراد نمی گیرند، ولی پیروان دیگر مذاهب از قبیل شیعه و زیدیه را مورد طعن قرار می دهند.[4]
[1]. مشکور، محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، ص 457 – 461.
[2]. نک: وهابیت از منظر عقل و شرع، دکتر سید محمد حسینی قزوینی.
[3]. همان.
[4]. همان.