حکومت حمدانیان شام

آغاز حکمرانی حمدانیان در شام به‌سال ۳۳۳ ق، بازمی‌گردد. در این سال، ابوالحسن علی مشهور به سیف‌الدوله، نخست بر حلب و به‌تدریج بر برخی دیگر از نواحی شام غلبه کرده و حکومت خود را تثبیت نمود.[1]

در سال ۳۵۶ ق، پس از مرگ سیف الدوله، پسرش ابوالمعالی با تمهیدات حاجب ابوالحسن قرغُوَیه به‌حکومت رسید.[2]

در سال ۳۶۴ ق، بکجور در پی اختلاف با قرغویه بر سر تصاحب قدرت، او را دستگیر و زندانی کرد و حکومت حلب را در دست گرفت.[3]

در همان ایام، احساس خطر ابوالمعالی از جانب رومیان و فاطمیان سبب شد تا با عضدالدوله دیلمی هم‌پیمان شود و خلیفه عباسی الطائع، که تحت نفوذ آل‌بویه بود، وی را به سعدالدوله ملقب ساخت.[4]

سعدالدوله پس ‌از حدود ۲۵ سال حکومت در سال ۳۸۱ ق وفات یافت و در رَقّه مدفون گردید.[5]

پس از سعدالدوله فرزند خردسالش، ابوالفضائل سعید یا سعد، به‌وصیت پدر و به‌همت لؤلؤکبیر، حاجب پدرش، به‌حکومت رسید و به‌سعیدالدوله ملقب گردید.[6]

سعیدالدوله در سال ۳۹۲ یا ۳۹۳ ق وفات یافت. گفته شده که با مرگ سعیدالدوله دولت حمدانیان در شام منقرض شد؛[7]

[1] . ر ک: ازدی، ابن ظافر، اخبار الدولة الحمدانیة بالموصل و حلب و دیار بکر و الثغور، ص ۴۷.

[2]. همان.

[3] . ابن عدیم، عمر بن احمد، زبدة‌ الحلب من تاریخ حلب، ج ۱، ص ۱۷۰.

[4]. انطاکی، یحیی بن سعید، تاریخ الانطاکی (معروف بصلة تاریخ اوتیخا)، ج ۱، ص ۱۸۷؛ زبدة‌الحلب من تاریخ حلب، ج ۱، ص ۱۷۲ ـ ۱۷۳.

[5]. اخبار الدولة الحمدانیة بالموصل و حلب و دیاربکر و الثغور، ج ۱، ص ۵۴؛ الکامل فی التاریخ، ج ۹، ص ۸۸؛ زبدة‌الحلب من تاریخ حلب، ج ۱، ص ۱۸۰ و ۱۸۱.

[6]. روذراوری، ابوشجاع، ذیل کتاب تجارب‌الامم، ج ۱، ص ۲۱۷؛ اخبار الدولة الحمدانیة بالموصل و حلب و دیاربکر و الثغور، ج ۱، ص ۵۵؛ زبدة‌الحلب من تاریخ حلب، ج ۱، ص ۱۸۵.

[7]. اخبار الدولة الحمدانیة بالموصل و حلب و دیاربکر و الثغور، ج ۱، ص ۵۸؛ ابن‌خلّکان، احمد بن محمد، وفیات الاعیان وأنباء أبناء الزمان، ج ۳، ص ۴۰۶.