حکم فقهی تعیین بیت کوین به عنوان مهریه

صحت مهریه در اسلام، دارای شرایطی است که یکی از آنها مالیت داشتن عرفی و شرعی است.[1] از پاسخ فقها و مراجع عظام تقلید در باب استخراج و خرید و فروش بیت کوین، می‌توان دریافت، کسانی که به مالیت عرفی و شرعی و قانونی بیت کوین قائل هستند، تعیین آن به‌عنوان مهریه را قبول دارند. در مقابل، آن‌هایی که معتقدند ارزهای دیجیتالی؛ از جمله بیت کوین؛ مالیت عرفی و شرعی و قانونی ندارند، طبعا تعیین آنها به عنوان مهریه را نمی‌پذیرند.

به عنوان نمونه، برخی از اندیشمندان حوزه اقتصاد اسلامی معتقدند:

«بیت کوین هرچند به لحاظ سهولت نقل و انتقال و ارزانی آن و توهم ناشناخته بودن طرفین معاملات و گمان عدم تسلط کشور یا سازمان یا شخصی خاص بر آن، دارای مالیت و ارزش عقلایی است، ولی به جهت شناخته شدن اطراف معامله و کنترل تمام معاملات و ثبت آنها توسط پروتکل بیت کوین که بر اساس تکنولوژی بلاک چین (Blockchain) صورت می‌گیرد و احتمال قریب به یقین، تسلط استکبار جهانی (به احتمال زیاد NSA در آمریکا) بر این پروتکل و در اختیار داشتن اکثریت سکه‌های Bitcion توسط آنها و امکان شناختن تمام معاملات پنهان و روش‌های انتقال پول و دور زدن تحریم‌هایی که از این ابزار در آنها استفاده می‌شود، بیت کوین فاقد ارزش و مالیت شرعی است، و ورود در سامانه آن برای خرید این رمزارز یا انجام نقل و انتقال آن و هم‌چنین هرگونه اقدامی در راستای استخراج آن از نظر شرعی ممنوع می‌باشد، البته اگر کسی به صورت قهری از طریق مثلا ارث، مالک بیت کوین شود، باید در اسرع وقت نسبت به تبدیل آن به ارز یا کالای دیگری اقدام کند و این تبدیل نباید با انتقال بیت کوین به یک مسلمان یا خروج این دارایی از محدوده دارایی‌های امت اسلامی صورت پذیرد».[2]

[1]. جزيرى، عبد الرحمن/ غروى، سيد محمد/ ياسر مازح؛ الفقه على المذاهب الأربعة و مذهب أهل البيت وفقاً لمذهب أهل البيت عليهم السلام‌، ج 4، ص 170.

[2]. پایگاه اطلاع رسانی دفتر آیت الله هادوی تهرانی زید عزّه، «فتوای آیت الله هادوی تهرانی در خصوص یک رمز ارز (بیت کوین Bitcoin)».