حدیث مرسل

مرسل از ریشه “ارسل الدابه” به معنای برداشتن قید و بند از چهارپا آمده است، گویا در حدیث مرسل با حذف سند قید ربط حدیث برداشته شده است.

لفظ مرسل یکی از اصطلاحاتی است که برای معرفی حدیث ضعیف به کار برده می شود، که ناظر به انقطاع سند حدیث می باشد.

مرسل خود دارای دو اصطلاح است:

یک. معنای عام و آن هر حدیثی است که دچار ارسال و حذف اسناد باشد، اعم از این که همه راویان یا شماری از آنان حذف شده باشند. مرسل به این معنا شامل اصطلاح نخست مرفوع؛ یعنی حدیث منتسب به معصوم، موقوف (روایت صحابی)، مقطوع (روایت تابعی)؛ معلق (حذف آغاز سند)، منقطع (حذف یک راوی از وسط سند) و معضل (حذف بیش از یک راوی از وسط سند) می شود.

دو. معنای خاص؛ مرسل به این معنا حدیثی است که تابعی بدون ذکر واسطه (صحابی) از پیامبر اکرم (ص) نقل کند؛ مانند این که سعید بن مسیب که از تابعان است، بگوید پیامبر (ص) چنین فرموده است.[1] مفهوم متداول اين اصطلاح همان معناى نخست است.

بیشترین کاربرد این اصطلاحات در فقه است؛ برای این که فقها بتوانند صحت و سقم روایات را در انتساب به معصوم (ع) تشخیص دهند، تا بتوانند به گفته های راویان اعتماد کرده و احکام فقهی را از روایات معصومان (ع) استخراج کنند.