جغرافیای واقعه جنگ جمل

جنگ جمل در منطقه‌ای از بصره به نام «خريبه» اتفاق افتاده‌است.[1] بصره هم‌اکنون دومین استان بزرگ عراق است، که تا بغداد؛ پایتخت این کشور، 545 کیلومتر فاصله دارد.[2]

خریبه نام مکانی در حومه بصره می‌باشد.[3] به این جهت آن مکان را به این نام خواندند چون در گذشته مرزبان آن‌جا كاخى براى خود ساخته، و پس از مرگ او این کاخ رو به ويرانى گذاشت، و چون مسلمانان به بصره رسيدند و ساختمان‌هایى در آنجا ساختند به سبب ويرانه بودن آن كاخ آن‌جا را خريبه ناميدند.

نوسازى بصره مربوط به سال 14 هجرى قمری بود. جائى در كرانه خشكى كنار شهرى كهنه از شهرهاى ايران به نام وهشت آباد اردشير بود و فرمانده عرب؛ مثنّى پسر حارثه شيبانى آن را با چند يورش ويران كرده‌بود. پس از آمدن تازيان، آن‌جا نوسازى و خريبه ناميده‌شد.[4]

[1]. یعقوبی، احمد بن ابی یعقوب؛ تاریخ یعقوبی؛ ترجمه: آیتی، محمد ابراهيم، ج 2، ص 80.

[2]. برگرفته از سایت ویکی شیعه، (واژه بصره).

[3]. دینوری، احمد بن داود، اخبار الطوال، ترجمه مهدوى دامغانى، محمود، ص 183.

[4]. یاقوت حموی بغدادی، معجم البلدان، ج 2، ص 363.