جریان احمد الحسن از دیدگاه علمای شیعه

پس از جریان احمد الحسن علمای شیعه در مقابل ادعاهای دروغین وی عکس العمل نشان دادند. برخی از مراجع تقلید به دنبال استفتائاتی که در باره این جریان از محضر آنان شد، دیدگاه‌هایشان را مطرح نمودند. در اینجا به برخی از آن دیدگاه‌ها اشاره می شود:

سؤالات مدیر مرکز مدیریت حوزه علمیه قم از مراجع عظام تقلید:[i]

 محضر مبارک آیت الله العظمی … .

سلام علیکم؛

دوام توفیقات و سلامتی معظم له را از درگاه خداوند منان خواستارم، احتراما به استحضار آن مقام معظم می رساند؛ جمعی از افراد به عنوان انصار، تحت تأثیر کتاب‌های (العجل، شرایع و سایر کتب) با فردی به نام احمد الحسن الیمانی که خود را یمانی و نائب خاص امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) می داند بیعت نموده و اقدام به تبلیغ و ترویج افکار او می نمایند که اهم اعتقادات آنها عبارت اند از:

بدعت در نماز مانند:

الف. واجب دانستن اذان و اقامه آن هم با اضافه کردن (اشهد ان المهدی و المهدیین من ولده حجج الله).

ب. واجب دانستن شش تکبیر بعد از تکبیرة الاحرام.

ج. واجب دانستن حمد به جای تسبیحات اربعه.

د. در سلام نماز اکتفا به سلام آخر و حذف دو سلام دیگر و به جای آن استحباب سه بار الحمد لله.

ه. وجوب نماز جمعه و برگزاری آن در منازل اعضا بر حسب استخاره.

و. توهین به مراجع و نفی تقلید با تألیف کتابی با عنوان «بدعة التقلید».

ز. جمع آوری خمس و زکات و صدقات برای احمد الحسن و هزینه کردن آن برای پیروانش؛ زیرا اعتقاد دارند بنا بر فرموده‌ی امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) باید به این دستور عمل کنند و این که احمد الحسن، دادن خمس به مراجع را در دوران غیبت حرام می داند و امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) آن را برای شیعیان مباح دانسته است.

ح. این فرد یکی از راه‌های کشف امامت و مصداق امام معصوم (علیه السلام) را خواب می داند و می گوید: «اقصر الطریق للایمان بالغیب (یعنی امام زمان)»؛ اعتقاد به خواب و استخاره برای انجام اعمال به موجه جلوه دادن معتقدات خود.

ط. تغییر در قرائت آیت الکرسی و اضافه نمودن جمله ( و ما بینهما و ما تحت الثری عالم الغیب و الشهادة هو الرحمن الرحیم) در آن؛ از باب اینکه قرآن کنونی را تحریفی می داند و قرآن خود را همان قرآن حضرت مهدی (عجل الله تعالی فرجه الشریف) می داند.

ی. وجوب مسح حلقوی، به این معنا که دست علاوه بر تمام روی پا باید به دو طرف قوزک هر یک از پاها برسد تا جمله الی الکعبین مصداق پیدا نماید.

ک. حرام دانستن عقد موقت (متعه) کمتر از شش ماه.

ل. طبق بیانیه 13 رجب 1425 ق خود، معتقد است که از این تاریخ هر کس به او ایمان نیاورد از ولایت حضرت علی (علیه السلام) خارج بوده، جهنمی است.

م. او خود را نائب خاص امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) می داند که پس از ایشان امام سیزدهم هم محسوب می گردد.

ن. او معتقد است که پس از وفات حضرت مهدی (عجل الله تعالی فرجه الشریف) 12 مهدی حکومت خواهند کرد و پس از آن مهدی دوازدهم و یا عملا امام بیست و چهارم، حکومت امام (علیه السلام) و رجعت خواهد بود.

س. او همچنین معتقد است خلقت نوری داشته و به جای حضرت عیسی (علیه السلام) به صلیب کشیده شده است.

حال نظر مبارک خود را مرقوم فرمائید:

الف. آیا موارد فوق از مصادیق بدعت در دین محسوب می شود یا خیر یا عنوان دیگری بر آن صادق است؟

ب. کسانی که دارای این اعتقادات هستند از نظر شرعی چه حکمی دارند؟

ج. کسانی که علاوه بر اعتقاد و عمل شخصی نسبت به ترویج و تبلیغ موارد فوق اقدام می نمایند، از نظر شرعی دارای چه حکمی هستند؟

امید است همواره مشمول ادعیه زاکیه حضرت ولی عصر (عجل الله تعالی فرجه الشریف) باشید.

پاسخ مراجع تقلید پیرامون سؤالات مذکور:

آیت الله العظمی سیستانی:

اکثر موارد مذکور از مصادیق بدعت در دین حساب می‌شوند.

منحرف هستند و موظف هستند از این اعتقادات فاسد بردارند.

ترویج این امور جایز نیست.

آیت الله العظمی مظاهری:

آنچه نوشته‌اید بدعت و انحراف است و همراهی با صاحبان این عقاید و حضور در مجالس آنها، حرام و گناه آن بزرگ است.

آیت الله العظمی مکارم شیرازی:

کسی که دارای این عقاید باشد، بدعت‌گذار و فاسق و از دایره اسلام و مسلمین خارج است.

همیشه موفق باشید.

آیت الله العظمی علوی گرگانی:

این‌گونه احکام و فتاوی از مصادیق بدعت و وارد کردن آنچه جزو دین نیست، در دین الهی می‌باشد و افرادی که این افکار و فتاوی را ترویج کنند، بدعت‌گذار می‌باشند و اعتقاد به این مطالب موجب گمراهی و انحراف است و باید به هر وسیله ممکن از ترویج این افکار جلوگیری نمود و به مردم آگاهی لازم داده شود.

آیت الله العظمی شبیری زنجانی:

الف. بسیاری از موارد فوق، مصداق انحراف عقیدتی و بدعت در دین است.

ب و ج. هرگونه فاصله گرفتن از روش حقه فقهای عظام خطری بزرگ است و هر کاری که موجب تأیید حرکت‌های باطل شود یا خوف تضعیف عقیده حقه در آن باشد جایز نیست.

آیت الله العظمی سبحانی:

الف. اذان و اقامه در نماز جماعت مستحب مؤکد است و باید به همان صورت که در رساله های عملیه بیان شده گفته شود و چیزی بر آن اضافه نشود.

ب. تکبیرات سبعه مستحب است نه واجب.

ج. در رکعت سوم و چهارم بین تسبیحات و حمد مختار هستید، ولی تسبیحات افضل است.

د. ترک سلام بر نبی (صلی الله علیه و آله و سلم) خلاف احتیاط است؛ زیرا احتمال دارد جزء تشهد باشد.

ه. نماز جمعه در هر شهر در فواصل خاصی مشروع است و اقامه نماز جمعه در منازل بدون رعایت شرایط بدعت است.

و. اهانت به علمای دینی سبب می شود ولایت انسان قطع شود و تقلید به معنای رجوع به متخصص است که همه عقلای جهان در هر فنی به متخصص رجوع می کنند.

ز. موارد مصرف خمس، حوزه های علمیه و ذریه حضرت زهرا (سلام الله علیها) است و مصرف زکات موارد هشت گانه است که در قرآن آمده است و مسئله اباحه خمس مقصود خمس غنائم است. توضیح اینکه در عصر ائمه (علیهم السلام) در سایه جهاد، مسلمانان غنائمی به دست می آوردند و در بازار به فروش می رساندند و شیعیان نیز آن را می خریدند. خمس این نوع غنائم به خاطر ضرورت تحلیل شده است.

ح. خواب حجیّت ندارد.

ط. احتیاط این است که مسح را تا کعبین یعنی دو برآمدگی ادامه داد.

ی. مدّت در متعه کمتر از شش ماه یا بیشتر اشکال ندارد.

تصویر نامه مدیر حوزه و جوابیه علما در ذیل ارائه می‌شود.

[i]. وی این نامه را به طور جداگانه برای شش مرجع تقلید (آیات عظام سیستانی، شبیری زنجانی، مکارم، سبحانی، علوی گرگانی و مظاهری)، فرستاده است.