searchicon

کپی شد

تفاوت تکبر با غرور

همان‌‌گونه که در بحث مفهوم شناسی تکبر آمده است؛ تکبر در لغت به معنای تعظم (خود را بزرگ پنداشتن) آمده است.[1] برخی کبر را امر باطنی و حالت نفسانی دانسته‌اند و تکبر را به ثمراتِ آن امرِ باطنی، که به صورت افعال و اقوال ظاهر می‌شود، اطلاق کرده‌اند.[2]

و در اصطلاح تکبر، از صفات نکوهیدۀ نفسانی است که شخص متّصف به آن – که متکبّر‌ نامیده می‌شود – خود را در برابر دیگران بزرگ می‌بیند و دیگران را خوار و حقیر می‌شمارد.

اما واژه غرور در لغت به معنای فریب خوردن و فریفته شدن و گول خوردن است[3] و در اصطلاح عبارت است از: «اعتماد و تکیه کردن نفس به آنچه که مطابق هوی و هوس باشد و طبع انسان به خاطر شبهه‌افکنی و فریب شیطان به آن گرایش یابد. پس هرکس بر اساس شبهه فاسدی معتقد شود که در دنیا یا آخرت به خیر و سعادت رسیده مغرور است».[4]

غرور یکی از مرض‌های قلبی است که انسان را از درون تهی کرده، اعمال و رفتار انسان را نابود می‌کند و در حقیقت به جای این‌که پروردگار بی‌همتا را پرستش کند، از نفس، مال، مقام و علمش بتی ساخته و آنها را عبادت می‌کند.


[1]. ابن منظور، لسان العرب، ج ۵، ص ۱۲۹، ذیل واژه «کبر».

[2]. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، کتاب الذریعه الی مکارم الشریعه، ج ۱، ص ۲۹۹؛ غزالی، محمد بن محمد، احیاء علوم الدین، ج ۳، ص ۷۱۸؛ مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، محقق و مصحح: جمعی از محققان، ج ۷۰، ص ۱۹۳؛ نراقی، ملا محمد مهدی، جامع السعادات، ج ۱، ص ۳۸۰.

[3]. دهخدا، علی اکبر، لغت نامه، ج ۱۰، ص ۱۴۶۹۹.

[4]. کاشانی، محسن، راه روشن، ترجمه: صاحبی، عبدالعلی، ج ۶، ص ۴۱۴.