تاریخ پیدایش و پیشینه حکومت مرعشیان

در سال 760 ق جلالیان[1] با افراسیاب چلاوی[2] متحد شدند و تصمیم به از بین بردن میر بزرگ سید قوام الدین (مؤسس حکومت مرعشیان) گرفتند. این اتحاد چلاویان و جلالیان منجر به‌بروز جنگی میان ایشان و یاران سید قوام الدین شد که در پایان به‌علت انگیزه بالای یاران میر بزرگ به‌نفع یاران او به‌اتمام رسید.

در این جنگ کیاافراسیاب چلاوی همراه با سه پسر وی کشته شدند.[3] این پیروزی باعث قدرت یافتن میربزرگ در منطقه گردید. سید قوام پس از قتل کیا افراسیاب، آمل را فتح کرده و حکومت مرعشیان را در سال 760 ق تأسیس کرد.^[4]

[1]. کیاهای جلالی، جلالیان یا جلال اَزرِک، نام خاندانی از طبرستان بودند که در دوره ملوک‌الطوایفی با خاندان چلاویان رقابت سختی داشتند. افراد این خاندان از نسل جمال احمد اجل هستند که موجب شکست حمله سربداران به‌طبرستان شد. پس از فروپاشی اسپهبدان باوندی، کیا فخرالدین جلالی و کیا ویشتاسب جلالی از این خاندان به‌ترتیب در ساری و توجی به‌حکومت رسیدند. دکتر حسین اسلامی این خاندان را اصالتاً اهل بابل کنونی می‌داند. اسلامی، حسین، تاریخ معاصر مازندران: ساری در نهضت مشروطه، ج 2، ص 685؛ آژند، یعقوب، قیام مرعشیان، ص 26؛ سایت ویکی پدیا.

[2]. کیا افراسیاب چُلاوی سیاستمدار، شاعر، سپه‌سالار و فرمان‌روای طبرستانی از خاندان چلاویان بود. افراسیاب در ابتدا توسط حسن دوم، حاکم دودمان باوندیان، به‌مقام سپه‌سالاری رسید، ولی مدتی بعد با به‌قتل رساندن او، حکومت چلاویان را تأسیس کرد و بین سال‌های ۷۵۰ تا ۷۶۰ هجری قمری حاکم طبرستان بود.

[3]. آملی ، اولیاءالله، تاریخ رویان، تصحیح: ستوده، منوچهر، ص 205.

[4]. مجد، مصطفی، مرعشیان در تاریخ، ص 7۹.