تاریخ دقیق شهادت حضرت زهرا (س)

در مورد تعداد روزهایی كه حضرت صدیقه طاهره (س) پس از رحلت پدر بزرگوارشان در قید حیات بوده اند در میان كتاب های حدیثی و تاریخی چند دیدگاه وجود دارد. بعضی این زمان را چهل روز و تعدادی نیز این مدّت را شش ماه و گروهی دیگر هشت ماه ذكر كرده اند.[1]

مرحوم ابوالفرج اصفهانی در كتاب مقاتل الطالبین می گوید: مدت زمان حیات فاطمه زهرا (س) بعد از وفات پیامبر (ص) مورد اختلاف قرار گرفته است، به طوری كه كمترين زمان ذكر شده در اين رابطه 40 روز و بيشترين زمان هشت ماه مى باشد، اما آنچه نزد ما مسلم و مورد قبول است روايات رسيده از ائمه (ع) است. امام باقر (ع) مى فرماید: زمان رحلت صدیقه كبری (س) سه ماه بعد از رحلت پیامبر مكرم اسلام (ص) بود.[2]

همچنين طبري (ره) در كتاب دلايل الامامه به سلسله اسناد خود رواياتي از حضرت امام صادق (ع) نقل می كند كه حضرت مي فرماید: حضرت صدیقه طاهره (ع) در ماه جمادی الاخر روز سه شنبه، سه روز از ماه گذشته در سال یازده هجری از دنیا رفتند.[3]

اين دو روايت مبناي نظر اکثر علماي شيعه از جمله سيد طاووس (ره) در كتاب شريف اقبال مى باشد.

اما دسته دیگری از روایات صحیحه هم این مدت را 75 روز ذكر كرده اند از جمله این روایات، روايت مرحوم كليني از امام صادق (ع) است كه حضرت مي فرماید: « توقف فاطمه (ع) در این دنیا پس از پدر گرامیش 75 روز بود».[4]

این دسته از روایات هم مبنای نظر برخی از علمای شیعه از جمله مرحوم كلینی گردیده. البته ممكن است دلیل اختلاف در این دو دسته از روایات صحیحه رایج نبودن نقطه گذاری بر كلمات در زمان صدور روایات باشد. توجه به شباهت «خمسه و سبعون» با «خمسه تسعون» مؤید این معنا است.

اکثر بزرگان سوم جمادی ثانی( 95 روز بعد از رحلت پیامبر (ص))را معتبرتر می دانند.

برای اطلاع بیشتر به نمایه: شهادت حضرت فاطمه (س) در منابع اهل سنت، سؤال 5256 (سایت اسلام کوئست: 5512)، مراجعه فرمائید.

[1]. مجلسی، محمد باقر، بحارالأنوار ج 43 ص 189 ح 19، كشف الغمة] وَ نَقَلْتُ مِنْ كِتَابِ الذُّرِّيَّةِ الطَّاهِرَةِ لِلدُّولَابِيِّ فِي وَفَاتِهَا (ع) مَا نَقَلَهُ مِنْ رِجَالِهِ قَالَ لَبِثَتْ فَاطِمَةُ بَعْدَ النَّبِيِّ (ص) ثَلَاثَةَ أَشْهُرٍ وَ قَالَ‏ ابْنُ شِهَابٍ سِتَّةَ أَشْهُرٍ وَ قَالَ الزُّهْرِيُّ سِتَّةَ أَشْهُرٍ وَ مِثْلُهُ عَنْ عَائِشَةَ وَ مِثْلُهُ عَنْ عُرْوَةَ بْنِ الزُّبَيْرِ وَ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ (ع) خَمْساً وَ تِسْعِينَ لَيْلَةً فِي سَنَةِ إِحْدَى عَشْرَةَ وَ قَالَ ابْنُ قُتَيْبَةَ فِي مَعَارِفِهِ مِائَةَ يَوْمٍ وَ قِيلَ مَاتَتْ فِي سَنَةِ إِحْدَى عَشْرَةَ لَيْلَةَ الثَّلَاثَاءِ لِثَلَاثِ لَيَالٍ مِنْ شَهْرِ رَمَضَانَ وَ هِيَ بِنْتُ تِسْعٍ وَ عِشْرِينَ سَنَةً أَوْ نَحْوِهَا.

[2]. ابو الفرج على بن الحسين الأصفهانى (م 356)،مقاتل‏الطالبيين، ص 59 و 60،، تحقيق سيد احمد صقر، بيروت، دار المعرفة، بى تا.

[3]. طبرسی ،فضل بن حسن ،امین الاسلام، إعلام‏الورى، ص 152، الفصل الثالث في ذكر وقت وفاتها و موضع قبرها (سلام الله عليها)، دارالکتب الاسلامیه، تهران؛ خزاز قمی، علی بن محمد، كفايةالأثر، ص 63، انتشارات بیدار، قم،1401هـ ق.

[4]. کلینی، كافي، ج 1، ص 458 باب مولدِ الزَّهْرَاءِ فَاطِمَةَ (ع)، ح 1، مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ ابْنِ مَحْبُوبٍ عَنِ ابْنِ رِئَابٍ عَنْ أَبِي عُبَيْدَةَ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ (ع) قَالَ إِنَّ فَاطِمَةَ (ع) مَكَثَتْ بَعْدَ رَسُولِ اللَّهِ (ص) خَمْسَةً وَ سَبْعِينَ يَوْماً.