searchicon

کپی شد

تاریخچه انتخابات در ایران

بسیاری معتقدند: ایالات و حکومت‌های ماد‌ها در غرب ایران، به صورت شورایی و بر اساس انتخابات اداره می‌شدند. برخی دیگر معتقدند: در دوره هخامنشیان نیز رگه‌هایی از دموکراسی وجود داشته، هر چند هرگز به فعلیت نرسیده‌است. هرودوت در کتاب تاریخ خود، گزارش مباحثه‌ای با موضوع تصمیم‌گیری درباره نوع حکومت ایران را در سال ۵۲۲ ق.م ذکر می‌کند که در آن مباحثه، اوتانس به نفع دموکراسی، اصل برابری در مقابل قانون، و دولت پاسخ‌گو استدلال می‌کند.

هم‌چنین در دوره اشکانیان، شاهان توسط مجلس مهستان انتخاب می‌شدند. نمایندگان این مجلس دو گروه بودند: دانشمندان و مُغ‌ها از سراسر کشور و گروه دوم اعضای خانواده سلطنتی. در این روش، شاه نماینده همه کشور محسوب می‌شد، البته هیچ شاهدی وجود ندارد که این افراد توسط مردم انتخاب می‌شده‌اند. به نظر می‌رسد که مغ‌ها، شاه و بزرگان قبایل اعضای مجلس مهستان را انتخاب می‌کردند.

به هر حال، اولین انتخابات مستقیم مشخص در ایران، بعد از انقلاب مشروطه در زمان مظفرالدین‌شاه قاجار و حکومت مشروطه در ایران تشکیل شد. این انتخابات از آنِ مجلس شورای ملی بود. بعد از آن، انتخابات مختلفی در ایران مشروطه شکل گرفت، اما بعد از انقلاب اسلامی ایران بود که شکل رأی‌گیری‌ها تفاوت پیدا کرد. همه‌پرسی انتخاب نظام جمهوری اسلامی که در آن، 98/2 از مردم به این نوع نظام رأی مثبت دادند، شاید مهم‌ترین رأی‌گیری تاریخ ایران باشد.

پس از انقلاب اسلامی ایران، انتخابات با نظارت شورای نگهبان ادامه یافت. هم‌اکنون طبق قانون اساسی جمهوری اسلامی، رئیس قوه مجریه، و اعضای قوه مقننه، مجلس خبرگان رهبری، و شوراهای شهر و روستا به صورت مستفیم[1] و رهبر جمهوری اسلامی به صورت غیر مستقیم، توسط مردم انتخاب می‌شوند.

 

[1]. سایت باشگاه خبرنگاران جوان، «هر آن‌چه درباره تاریخچه انتخابات در دنیا و ایران باید بدانید».