تأسیس جنبش حماس

حماس هم زمان با آغاز انتفاضه، در ۱۸ آذر ۱۳۶۶ (۹ دسامبر ۱۹۸۷) تأسیس شد.

در آن زمان در منزل شیخ‌احمد یاسین نشستی برگزار شد. شش تن از دیگر رهبران اخوان‌المسلمین در نوار غزه نیز در این جلسه شرکت کردند عبارت بودند از: عبدالعزیز رنتیسی، ابراهیم یازوری، صلاح شَحاده، عیسی نشار، محمد شمعه، عبدالفتاح دخان.

هدف از این نشست بررسی حادثه‌ای بود که در ۱۷ آذر ۱۳۶۶ (۸ دسامبر ۱۹۸۷) بر اثر برخورد خودرویی اسرائیلی با چند خودروی فلسطینی اتفاق افتاد و در آن شماری از کارگران فلسطینی کشته شدند؛ حادثه‌ای که عامل جدی تحریک احساسات دینی و ملی مردم و شکل‌گیری تظاهرات مردمی برضد رژیم اشغالگر شد.

در نشست مذکور، علاوه بر تمشیت امور تظاهرات، جنبش حماس پایه‌ریزی گردید.

در نخستین بیانیه حماس، از تظاهرات توده‌ای مردم فلسطین با عنوان انتفاضه نام برده شد و ۱۷ آذر ۱۳۶۶ (۸ دسامبر ۱۹۸۷) به‌عنوان تاریخ رسمی آغاز انتفاضه اول ثبت گردید.[1]

تظاهرات علیه نیروهای اشغالگر در نوار غزه به کرانه باختری نیز گسترش پیدا کرد.

در دی ۱۳۶۶ (ژانویه ۱۹۸۸) جمیل حمامی (از اعضای اخوان‌المسلمین در کرانه باختری) شاخه جنبش حماس در کرانه باختری را تأسیس کرد.[2]

این سازمان از مؤسسه خیریه «مجمع اسلامی» احمد یاسین، که در سال ۱۹۷۳ در غزه با همکاری و مشارکت اخوان المسلمین مستقر در مصر تأسیس شده بود، بنیان نهاده شد. حماس یک گروه سیاسی است که با توافقات صلح‌آمیز که اسرائیل را به رسمیت می‌شناسد موافق نیست. آنها مقاومت مسلحانه را ترجیح می‌دهند. در سال ۲۰۰۶، آنها در انتخابات پیروز شدند و کنترل نوار غزه را از فتح گرفتند. حماس ایده به رسمیت شناختن اسرائیل و یافتن راه حلی مسالمت‌آمیز از طریق توافقنامه‌هایی مانند توافق اسلو را قبول ندارند.[3]

[1]. عبداللّه أبوعید و دیگران، دراسة فی‌الفکر السیاسی لحرکة‌المقاومة‌الاسلامیة: حماس، تحریر جواد حمد و اِیاد برغوثی، ج۱، ص ۳۰ ؛ خالد حروب، حماس: الفکر و الممارسة السیاسیة، ج۱، ص۴۴ـ۴۵؛ کیلانی، موسی زید، الحرکات الاسلامیة فی الاردن و فلسطین، ج۱، ص ۱۹۵.

[2]. زیاد ابوعمرو، «حماس: خلفیة تاریخیة سیاسیة»، ج۱، ص ۸۷ـ۸۸؛ ویکی فقه.

[3]. ویکی پدیا.