کپی شد
تأثیر دعا در کسب ثروت
نخست باید در نظر داشت که خداوند، زندگانی دنیایی ما را به شیوه ای طراحی نموده است که در بیشتر موارد، کارها بر اساس روال طبیعی و عرفی آن پیش رفته و هر هدفی، با کمک اسباب و وسایل عادی آن، به دست می آید،[1] هرچند بر ارتباط دائم با خداوند و درخواست کمک از او تأکید فراوانی شده است، اما این بدان معنا نیست که ما بدون طی نمودن روند طبیعی کارها و تنها با استفاده از ذکر و دعا بخواهیم به هدف دلخواه خود دست یابیم. بر این اساس، برای هر کار مهمی؛ از جمله هم کاری با افراد و رسیدن به سرمایه و ثروت، ابتدا باید جوانب آن کار و نوع همکاری را دقیقاً بررسی نموده، و از انطباق آنها با موازین دینی و اسلامی مطمئن شویم؛ زیرا در غیر این صورت و اگر تلاش در راه کسب ثروت، از طریق نامشروع بوده و یا آن که اشخاصی که قصد هم کاری با آنان را داریم، از فعالیت های ما جهت مقاصد و اهداف نامشروع خود استفاده نمایند، از پایه و اساس نباید به دنبال چنین هم کاری ها و چنین ثروت هایی باشیم، اما اگر نگرانی ما از جهت منطبق بودن با شرع برطرف شد، در مرحلۀ بعد باید در مورد مزایا و معایب دنیوی آن نیز اندیشیده و با درخواست خیر و برکت از خداوند و نیز مشورت با افراد خبره و صاحب نظر و استفاده از تجربیات آنان، به نتیجۀ مشخصی برسیم؛ زیرا به دلیل فرمودۀ پیامبر اکرم (ص) خطاب به امیر المؤمنین (ع)، هر که از خداوند طلب خیر نماید، دچار حیرت و تردید نشده و هرکه از مشورت دیگران بهره گیرد، پشیمان نخواهد شد.[2]
بنابر این، انسان های با ایمان، در انجام هر فعالیتی که پیش رو دارند، باید به چهار اصل اساسی و عمده توجه نمایند:
1. توکل بر پروردگار و درخواست خیر از او
2. دقت در انطباق آن فعالیت با موازین دینی
3. بهره برداری از مشورت با دیگران
4. رسیدن به یک نتیجۀ مشخص، با استفاده از قدرت تفکر و عقلی که خداوند در انسان ها به امانت گذاشته است.
بنابراین، نمی توان انتظار داشت که بدون پشت سر گذاشتن مراحل فوق، تنها با کمک آیه ای از قرآن کریم و یا ذکر و دعایی مخصوص، به اهداف مورد نظر دست یابیم، البته اگر شخصی، تمام آن چه گفته شد را مراعات نموده و تصمیم به انجام کار و یا رسیدن به ثروت مشروعی را گرفت، باید توجه داشته باشد که ارتباط او با خدا و درخواست کمک از او را هیچ گاه قطع ننماید و لزومی ندارد که این ارتباط، با ذکر و یا دعای خاصی باشد! آن چه در روایات ما نیز در مورد دعاهای مختلف بیان شده، تنها ارائۀ مصداق بهتر و کامل تری از نحوۀ ارتباط با خداوند است، و نمی توان اطمینان داد که شما با تکیه بر آنها، با تلاوت ذکر و دعایی و بدون تلاش و فعالیت، در انتظار معجزه ای باشید،[3] بلکه باید به این نکتۀ مهم توجه داشته باشید که رسیدن به ثروت مشروع، هم تلاش را می طلبد و هم لطف الاهی را.
بنابراین، انسان برای مرتبط نگه داشتن خود با مبدأ هستی، می تواند در ساده ترین راه، هر کار مهمی را با نام خدا آغاز نمایید؛ زیرا پیامبر اکرم (ص) به نقل از خداوند بیان می فرمایند که هر کار مهمی که با نام خدا آغاز نشود، به نتیجۀ دلخواه نخواهد رسید.[4] خود را در هیچ فعالیتی، مستقل نپندارید، بلکه آن را به خداوند منتسب نمایید،[5] و قبل از شروع هر کار مهم، دو رکعت نماز؛ همانند نماز صبح به جا آورید، چون رسول خدا فرموده: هنگامی که تصمیم به انجام هر کار مهمی داشتی، دو رکعت نماز خوانده و بر محمد و آل او درود فرست و سخن خود را با پروردگارت در میان گذار.[6] و اگر کسی می خواهد بیشتر به راز و نیاز با خدا بپردازد، می تواند از دعاهای موجود در کتاب های ادعیۀ معتبر نیز استفاده نماید و مطمئن باشد که دعایشان بی تأثیر نخواهد بود، اگر چه آن خواسته نیز برآورده نشود. در ضمن، اگر با همۀ تلاش ها، باز هم از لحاظ مالی در مضیقه به سر بردد، آن را نشان بی توجهی خداوند به خواسته هایشان نداند، بلکه شاید دلیلش آن باشد که خداوند، خیر و صلاح افراد با ایمان را بهتر تشخیص داده و گاهی همانند سلیمان (ع)، قدرت اقتصادی عظیمی در اختیارشان قرار می دهد و گاهی آنان را همانند ایوب (ع)، دچار تنگناها و مشکلات می نماید و اگر با نگاهی الاهی بنگریم، در هر دوی آنها خیر و برکت نهفته است.
[1] کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج 1، ص 183، ح 7، دار الکتب الاسلامیة، تهران، 1365 ش.
[2] حر عاملی، محمد بن الحسن، وسائل الشیعة، ج 8، ص 78، ح 10125، مؤسسة آل البیت، قم، 1409 ق.
[3] هرچند که گاهی خداوند؛ برای نشان دادن قدرت خود از راه های غیر عادی افراد نیازمندی را به ثروت فراوان رسانده و یا ثروت مندان بزرگی را بر خاک مذلت می نشاند!
[4] حر عاملی، محمد بن الحسن، وسائل الشیعة، ج 7، ص 170، ح 9032.
[5] کهف، 24 – 23، “و لا تقولن لشیء انی فاعل ذلک غدا الا ان یشاء الله…”.
[6] کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج 3، ص 479، ح 10.