بورس ارز (فارکس)

بازار بورس ارز یا Foreign Exchange (بازار تبادل ارز خارجی یا به اختصار: فارکس FOREX) به بازاری گفته می‌شود که ارزها در مقابل یکدیگر معامله می‌شوند و به ‌نوعی میزان ارزش آن‌ها نسبت به یکدیگر در این بازار موجب می‌شود تا این بازار پویا باشد. معاملات بازار بورس ارز تا سال ۱۹۹۸، به ‌صورت تلفنی انجام می‌گرفت و بعد از آن با به وجود آمدن نرم‌افزار Meta Trader بازار به‌صورت عام گسترش یافت و از آن‌ پس نحوه‌ برقراری ارتباط با بازار ارز در دنیا از طریق این نرم‌افزار صورت ‌گرفت.

بازیگران قدیمی بورس ارز بانک‌ها بودند، اما در حال حاضر، شرکت‌های بزرگ، صادرکنندگان، واردکنندگان و مردم عادی نیز به بازار بورس ارز دسترسی داشته و در آن به معامله می‌پردازند. البته باید یادآور شد که همچنان بانک‌های مرکزی کشورهای مختلف نقش اساسی را در این بازار ایفا می‌کنند و می‌توانند تأثیرات مهمی را در این بازار ایجاد کنند. بازار معاملات ارز، با میانگین گردش معاملاتی تقریباً ۷ تریلیون دلار در روز، بزرگ‌ترین بازار تجاری جهان است. معامله ارز، به معنای خرید هم‌زمان یک ارز و فروش ارز دیگر است و ارزها همواره به‌صورت دوتایی معامله می‌شوند؛ مانند یورو-دلار (EUR-USD).

برعکس بازارهای سهام که مکان فیزیکی مشخصی دارند، معاملات در بازار جهانی ارز در مکان خاصی متمرکز نشده است. در واقع بازار بورس ارز، یک بازار بین ‌بانکی است که بین طرفین از طریق تلفن یا شبکه الکترونیکی، هدایت و کنترل می‌شود. البته شبکه سوئیفت توسط بانک‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ که زبان مشترک بانک‌داری بین‌المللی است. بازار ارز پنج روز هفته را به فعالیت مشغول است و دو روز شنبه و یکشنبه تعطیل است.

تفاوت بازار بورس ارز با دیگر بورس‌ها

بازار بورس ارز دارای تفاوت‌هایی با دیگر بورس‌ها است، اولین تفاوت این است که در بازار بورس سهام، شما با پرداخت مقداری پول، سهام یک شرکت را خریداری می‌کنید و مالک آن می‌شوید، ولی در بازار بورس ارز اگرچه شما خرید و فروش می‌کنید، ولی مالک آن ارز نیستید و در حقیقت سود و ضرری که از نوسان قیمت ارزها به دست می‌آورید بر سرمایه شما می‌افزاید. در بازار بورس ارز، هیچ‌گاه یک ارز به‌تنهایی ارزش‌گذاری نشده، و در مقایسه با ارز دیگر ارزش‌گذاری می‌شود، این دومین تفاوت این بورس با دیگر بورس‌ها است. تفاوت دیگر این بازار این است که در بازار بورس ارز در دو جهت می‌توان سود برد؛ یعنی هم در روند نزولی قیمت و هم در روند صعودی آن، ولی در بازار بورس سهام فقط می‌توان در بالا رفتن قیمت به سود رسید.[1]

در بازار بورس سهام ممکن است یک سهام تا چندین روز در یک قیمت ثابت باقی بماند و اگر کسی در ابتدای این قیمت ضرری را متحمل شود تا چندین روز این ضرر ادامه دارد؛ اما در بازار بورس ارز اگر شخص در معامله‌ای ضرر کند ممکن است تا ساعتی بعد، به دلیل شناور بودن و تغییرات قیمت در یک معامله دیگر، سودی چند برابر به دست آورد؛ به‌طوری ‌که آن ضرر را پوشش دهد.[2]

[1]. سایت همیار سرمایه، «آشنایی با بازار بورس ارز و جزئیات آن».

[2]. سایت بورس آموز، «بازار ارز و اهداف و مزایای آن -تفاوت بازار بورس ارز با دیگر بورس‌ها».