کپی شد
بنیان‌گذار فرقه بهائیت
بنیان‌گذار فرقه بهائیت، میرزا حسین‌علی نوری معروف به بهاءاللّه است. پدرش، میرزاعباس نوری معروف به میرزابزرگ، از منشیان عهد محمدشاه قاجار و مورد توجه خاص قائم مقام فراهانی بود که بعد از قتل قائم مقام از مناصب خود برکنار و به نور رفت. خاندان او از دهکدۀ کوهستانى کوچکى به نام «تاکر» از نور مازندران مىباشند. میرزاحسین‌علی در ۱۲۳۳ قمری در تهران به دنیا آمد و مانند برادرانش آموزش‌های مقدماتی ادب فارسی و عربی را زیر نظر پدر و معلمان و مربیان گذراند. او بعد از تحصيلات مقدّماتى مانند پدرش که در دستگاه «امام وردى ميرزا» از قاجاريه، سمت منشى‌گرى داشت و به خدمت ديوان درآمد و چون شوهر خواهرش هم منشى کنسول روس بود، با ساز و کارهاى ايجاد ارتباط با سفارتخانهها هم آشنايى پيدا کرد. [1]
با ظهور و غوغاى ادعای بابیت سیدعلی‌محمد شیرازی (باب)، او که در جمادی الاولی ۱۲۶۰ قمری، جوانی ۲۸ ساله و ساکن تهران بود همراه برادر ناتنىاش (يحيى صبح ازل) و تنى چند از خاندانش در پی تبلیغ نخستین پیرو باب، ملاّ حسین بشرویه‌ای معروف به «باب الباب»، در شمار نخستین گروندگان به باب درآمده و به باب پيوستند. پس از آن‌که باب به دستور ميرزاتقى‌خان امير کبير در تبريز اعدام شد، يحيى صبح ازل که 13 سال از برادرش کوچک‌تر بود به جانشينى باب برگزيده شد، البته ميرزا حسين‌على هم طبق مصالحى تسليم وى گرديد، اما پس از مدتى از اطاعتش سرپيچى نمود.[2] میرزا نخست ادعاى «مهدويت» کرد و مدعى شد که او همان کسى است که باب وعدۀ ظهورش را داده است.[3] او با گذشت زمان بر ادعاهاي خود مىافزود. از ادعاى «رسالت و شارعيت» گرفته تا ادعاى «حلول خدا در او» با تجسد و تجسم خداوند و دعواى «انا الهيکل الاعلى»، که در جای خود به برخى از آن‌ها اشاره خواهد شد.[4]
[1]. نورى، يحيى، خاتميت پيامبر اسلام، ص 62 – 63.
[2]. دانشنامۀ جهان اسلام، مقالۀ صدرى، محمود، ج 4، ص 734،.
[3] از جمله تعليمات باب كه مورد سوء استفاده ميرزا حسين‌على قرار گرفت، بشارت به ظهور موعودى بود با عنوان «من يظهره اللَّه»؛ يعنى كسى كه خدايش او را آشكار خواهد نمود. دانشنامۀ جهان اسلام، ج 4، ص 743.