بلوغ در مذاهب اسلامی

اهل سنت با شیعه در سن بلوغ اختلاف دارند، همان طور که در میان مذاهب اهل سنت نیز این اختلافات به وضوح دیده می شود.[1]

تمام مذاهب اهل سنت و شیعه اتفاق نظر دارند[2] در صورتی که دختر حائض شود[3] به سن بلوغ می رسد. غیر از این نشانه، برخی نشانه های دیگر نیز ذکر شده است که به علت عدم اتفاق همه مذاهب، از ذکر آن خودداری می کنیم.

بنابراین؛ چنین نیست که اهل سنت، سن تکلیف دختران را از شروع بلوغ طبیعی بدانند در حالی که بگوییم شیعه فقط اکتفا به 9 سالگی دختران دارد، (البته در برخی از محیط ها، دختران در همان سن 9 سالگی به بلوغ طبیعی هم می رسند) بلکه اگر دختر حیض ببیند یا حامله شود بنا بر همۀ مذاهب بالغ شده است، اگرچه مثلاً به سنی که اهل سنت برای شروع تکلیف دختر ذکر کرده اند نرسیده باشد.[4] پس از نظر نشانه های بلوغ فرقی بین اهل تسنن و شیعه نیست. تنها فرقی که وجود دارد این است که شیعه با اهل سنت در سن بلوغ دختران، اختلاف دارد.

قول مشهور فقهاء شیعه در سن بلوغ دختران، 9سال قمری و سن بلوغ پسران، 15 سال قمری است.[5]

نظر مذاهب اهل سنت درباره سن بلوغ دختران:[6]

حنفیه: سن بلوغ دختر و پسر را 15 سال قمری می دانند اگرچه ابو حنیفه سن بلوغ پسر را 18 سال و دختر را 17 سال می داند.

مالکیه: اتمام 18 سال برای پسر و دختر

شافعیه: اتمام 15 سال قمری برای پسر و دختر

حنابله: اتمام 15 سال قمری برای پسر و دختر

حنفیه: اتمام 15 سال قمری برای پسر و دختر.

[2]. نک: جزیری، عبدالرحمان، الفقه على المذاهب الأربعة و مذهب أهل البيت، ج ‏2، ص 412، دار الثقلین، بیروت، 1419.

[3]. البته حداقل سن حیض را نه سالگی فرض کرده اند؛ نک:  كتاب الطهارة ( للإمام الخميني، ط-الحديثة)، ج‏1، ص 9.

[4]. الفقه على المذاهب الأربعة و مذهب أهل البيت، ج ‏2، ص 412.

[5]. نک: طوسی، محمد بن الحسن، المبسوط، ج 3، ص 37؛ شرایع الاسلام، ج 1، ص 179؛ جامع المقاصد، ج 5، ص 180؛ تذکرة الفقهاء، ج 14، ص 188؛ ایضاح الفوائد، ج 2، ص 50؛ کشف الرموز فی شرح مختصر النافع، ج 1، ص 552.

[6]. نک: الفقه على المذاهب الأربعة و مذهب أهل البيت، ج ‏2، ص 412؛ فتاوای الازهر، ج10،ص 426؛ الموسوعة الفقهیة، ج 2، ص 332، وزارة الأوقاف و الشؤون الإسلامية بالكويت،: و قد اختلف في سنّ البلوغ: فيرى الشّافعيّة و الحنابلة و أبو يوسف و محمّد من الحنفيّة، و برأيهما يفتى في المذهب، و الأوزاعيّ، أنّ البلوغ بالسّنّ يكون بتمام خمس عشرة سنةً قمريّةً للذّكر و الأنثى ‘تحديديّة كما صرّح الشّافعيّة’، لخبر ابن عمر.