ایجاد بلوا، آشوب و جنگ‌های داخلی

یکی از اقدامات، فعالیت‌ها و حضور اجتماعی سیاسی فرقه بابیه، شورش‌ها و جنگ‌های داخلی بود که سه شورش و جنگ داخلی آنها به قرار زیر است:

جنگ قلعه‌ شیخ طبرسی در مازندران، شورش نی ریز فارس، و جنگ داخلی در زنجان.

این سه جنگ و شورش، آسیب‌های جانی و مالی فراوانی را به وجود آورد و موجب کشته شدن هزاران نفر گردید. جالب آن است که هر سه جنگ با اعتقاد به بابیت و قائمیت علی محمد باب انجام شد و کشته شدگان بابی با اعتقاد به زمینه‏سازی برای ظهور امام زمان (عجل‌الله‌تعالی) می‏جنگیدند و در مناطق نبرد طبق احکام اسلام عمل می‏کردند و توسط فرماندهان خود نماز جماعت می‏خواندند. آنان به واسطه‌ آن‌که نایب امام زمان (عجل‌الله‌تعالی) آنها را به جهاد دعوت کرده، وارد کارزار شده بودند. مورخان نوشته‏اند:

«ملاحسین بشرویه امامت جماعت جنگ‏جویان بابی را به عهده داشت و مثل بابیه نماز جماعت را حرام نمی‏دانست و سایرین نیز اعتقاد به منسوخ شدن اسلام نداشتند».

دورانی که باب زندانی بود، افزون بر جنگ‏‏های داخلی، بابیه غرق در فساد اخلاقی و سایر مفاسد نظیر ترور، سرقت و … شده بودند؛ زیرا رهبری آنان عملاً در دست اجانب و جاسوسان دولت استعماری روسیه بود و این اقدامات آنها زمینه تسلط کامل دشمنان این مرز و بوم را فراهم می کرد.[1]

[1]. ر.ک: تدینی، سید حبیب الله، کارشناس ارشد ادیان و فرق، پایگاه تحلیلی تبیینی برهان.