اماکن و بناهای منسوب به حضرت عباس (علیه السّلام)

برخی از مکان‌ها و بناهای شریف در بعضی از نقاط، منسوب به حضرت عباس (علیه‌السلام) وجود دارد. از جمله آن‌ها می‌توان به موارد ذیل اشاره نمود:

1. مقام کف‌العباس: نام دو مکان است که گفته می‌شود دست‌های حضرت عباس (علیه‌السلام) در این دو نقطه از تن جدا و به زمین افتاد. این دو مکان، در قسمت شمال شرقی و جنوب شرقی بیرونِ حرم آن‌حضرت و در ورودی دو کوچه بازار مانند قرار دارند. در این دو مکان نمادهایی درست شده و زائران آنجا را زیارت می‌کنند.[1]
2. قدم‌گاه: به‌گزارش برخی، قدمگاه‌های مختلفی در کشور ایران به‌نام حضرت عباس (علیه‌السلام) وجود دارد که مردم همواره برای ادای نذورات و برآورده شدن حاجت‌های خود به این مکان‌ها می‌روند و اعمال عبادی خود را در آنجا انجام می‌دهند.[2] از جمله این قدم‌گاه‌ها می‌توان به قدمگاه سمنان، هویزه، بوشهر و شیراز اشاره کرد.[3]
3. سقاخانه: یکی از نماد‌های مذهبی شیعیان است. سقاخانه‌ها فضاهای کوچکی هستند که در معابر عمومی برای آب‌دادن به رهگذران به انگیزۀ کسب ثواب ساخته می‌شوند. در فرهنگ شیعی سقاخانه یادآور سقایت حضرت عباس (علیه‌السلام) در واقعه کربلا است؛ از این رو سقاخانه‌ها به نام‌ امام حسین و حضرت عباس (علیهماالسلام) مزین می‌شوند. برخی برای برآورده شدن حاجت خود در آنجا شمع روشن می‌کنند یا دخیل می‌ببندند.[4] سقاخانه‌های فراوانی به نام حضرت عباس در نقاط مختلف جهان ساخته شده است.[5]
4. سَقَّانِفار یا ساقی‌نِفار یا سقّاتالار: نام بناهای سنتی در منطقه مازندران در ایران است که برای برگزاری مراسم عزاداری مذهبی و ادای نذر استفاده می‌شود. این بناها عموما در مجاورت یک مکان مذهبی؛ مانند مسجد، تکیه و حسینیه ساخته می‌شوند. سقانفار‌ها به حضرت عباس (علیه‌السلام) منتسب هستند و برخی به آنها «ابوالفضلی» می‌گویند.[6]

[1]. علوی، سید احمد، راهنمای مصور سفر زیارتی عراق، ص 300.

[2]. ربانی خلخالی، علی، چهره درخشان قمر بنی هاشم ابوالفضل العباس (علیه‌السلام)، ج ۲، ص ۲۶۷ – ۲۷۴.

[3]. همان.

[4]. اطیابی، اعظم، «سقاخانه‌های اصفهان»، مجله فرهنگ مردم، تابستان ۱۳۸۳، شماره ۱۰، ص 55 – 59.

[5]. چهره درخشان قمر بنی هاشم ابوالفضل العباس (علیه‌السلام)، ج ۲، ص 240 و 241.

[6]. مظاهری، محسن حسام، فرهنگ سوگ شیعی، ص 280.