searchicon

کپی شد

امام کاظم (علیه السلام) و فرقه ها

امام کاظم (علیه السلام) بعد از شهادت پدر بزرگوارش با چند گروه از مردم مواجه شدند:

گروه اول معتقد شدند كه جعفر بن محمد (علیهما السلام) زنده است و نمى‏ميرد، زيرا او قائم آل محمد (علیه السلام) و همان مهدى‏اى است كه پيامبر (صلی الله علیه و آله) ظهورش را بشارت داده است، اين گروه نزد شيعه «ناووسيّه» ناميده شوند.

گروه دوم معتقد بودند كه امام پس از جعفر بن محمد (علیهما السلام)، عبد الله است كه بزرگ‏ترين فرزند به جاى مانده آن حضرت بود. آنان به نام «فطحيّه» شهرت يافتند، زيرا عبد الله بن جعفر به لقب «افطح» شناخته مى‏‌شد. [1]

 گروه سوم معتقد به امامت اسماعيل بن جعفر (علیه السلام) شدند اگر چه در اين باره اختلافاتى هم بين خود داشته‌‏اند، گروهى از اين دسته وفات اسماعيل را در زمان حيات پدرش انكار كرده‏اند، و می‌گويند وى زنده بود، و پدرش به امامت وى تصريح كرده‌است، اين عده بسيار اندک بودند.[2]

برخی نیز معتقد بودند كه امام پس از جعفر بن محمد (علیهما السلام)، اسماعيل است؛ زيرا در زمان پدرش وصيت به نام او انجام گرفته است و اين فرقه «خطّابيه» هستند، پيروان ابو الخطاب كه در كوفه قيام كرد و [سرانجام‏] عيسى بن موسى بن على عباسى او را از پاى درآورد. [3]

بعضى از آنان عقيده دارند كه اسماعيل در زمان پدرش وفات كرد، جز اين كه وى قبل از وفاتش به امامت فرزندش محمد تصريح كرده و اين محمد پس از وى امام است، اين جمعيت را قرامطه می‌گويند، كه نسب آنان را به مردی كه نام او قرمطويه بود، می­رسانند و اين جماعت را مباركيه هم می‌گويند؛ زيرا كه نسب آنان به مبارک غلام اسماعيل ابن جعفر (علیه السلام) می‌­رسد.[4]

سپس پيروان محمد بن اسماعيل پس از مرگ او به دو گروه منشعب شدند: گروهى به پيشوايى محمد بن جعفر گردن نهادند كه به «سمطيه» شهرت يافتند.

گروهى ديگر گفتند امامت از آن بزرگ‏ترين فرزندان [امام‏] جعفر بن محمد (علیهما السلام) است كه پس از او [زنده‏] ماند؛ و او عبد الله بن جعفر است. وقتى عبد اللّه وفات كرد، پيروانش به امامت موسى بن جعفر (علیهما السلام) بازگشته و او را وصىّ عبد الله بن جعفر پنداشتند.

گروه چهارم امامت را پس از جعفر بن محمد (علیهما السلام) از آن فرزندش موسى (علیه السلام) دانستند و در آن حضرت توقف نمودند كه به «واقفیه» شهرت يافتند.[5]

 


[1]. ناشئ، اكبر، فرقه‏‌هاى اسلامى و مسأله امامت‏، ترجمه، ايمانى‏، عليرضا، ص 72.

[2]. طبرسی، إعلام الورى بأعلام الهدى، ص 295.

[3]. فرقه‏‌هاى اسلامى و مسأله امامت‏، ترجمه، ايمانى‏، عليرضا، ص 72.

[4]. إعلام الورى بأعلام الهدى، ص 295.

[5]. فرقه‌‏هاى اسلامى و مسأله امامت‏، ترجمه، ايمانى‏، عليرضا، ص 72.