امام سجاد (زین العابدین) (علیه السلام) و دستگیری از درماندگان

یکی از فعایت های اجتماعی و ابعاد درخشان زندگانی امام چهارم (علیه السّلام)، خدمات اجتماعی آن حضرت در آن عصر تاریک است. این خدمات، چه در ایام بحرانی و پرآشوب مدینه مانند روزهای «فاجعه حره» و چه در مواقع آرامش که نیازمندان و تهیدستان در انتظار دست نوازشگری بودند که با لطف و کرم به سوی آنان دراز شود، همچنان تا آخر عمر آن حضرت ادامه داشت. تاریخ، نمونه های برجسته ای از این گونه خدمات آن امام را بازگو می کند: «حضرت سید الساجدین (علیه السّلام) هزینه زندگی صد خانواده تهیدست مدینه را عهده دار بود».[1]

گروهی از اهل مدینه، از غذایی که شبانه به دستشان می رسید، گذران معیشت می کردند، اما آورنده غذا را نمی شناختند. پس از شهادت آن‌حضرت (علیه السّلام) تازه متوجه شدند شخصی که شبانه مواد غذایی و خوار و بار برای آنان می آورده، چه کسی بوده است![2] او شبانه به صورت ناشناس انبان نان و مواد غذایی را شخصا به دوش می کشید و به در خانه فقرا می برد و می فرمود: صدقه پنهانی آتش خشم خدا را خاموش می سازد.[3]

اهل مدینه می‏گفتند: ما صدقه پنهانی را هنگامی از دست دادیم که علی بن الحسین در گذشت.[4]‏

امام (علیه السّلام) در طول سال های متمادی آن‌قدر کیسه‌های حاوی آرد و دیگر مواد غذایی را به دوش کشیده و شخصا در خانه فقرا برده بود، که شانه حضرت کوفته شده و پینه بسته بود. گفته شده پس از شهادت آن حضرت، هنگام غسل دادن جنازه اش، این کوفتگی توجه حاضران را جلب کرد. وقتی از علت آن پرسیدند، پاسخ شنیدند: اینها، اثر حمل شبانه کیسه ها و انبان های پر از مواد غذایی به در خانه فقرا است.[5]

[1]. ابن شهر آشوب مازندرانى، محمد بن على،‏ مناقب آل أبي طالب (عليهم السلام)، ج 4 ، ص 153‏؛  طبرى‏، محمد بن جریر، تاریخ طبرى ج 11، ص 632؛ ابن سعد، محمد، الطبقات الكبرى‏، تحقيق: عبد القادر عطا، محمد، ج 5، ص 172.

[2]. همان.

[3]. ابن كثير، اسماعيل بن عمر، البداية و النهاية، ج 9، ص 105؛ ذهبى، محمد بن احمد، تاريخ الاسلام و وفيات المشاهير و الأعلام، تحقيق: تدمرى، عمر عبد السلام، ج 6، ص 433.

[4]. سبط بن جوزى‏، یوسف، تذکره الخواص، ص 294.‏

[5]. صدوق، محمد بن على، خصال، محقق / مصحح: غفارى، على اكبر، ج 2، ص 517؛ ابن شهر آشوب مازندرانى، محمد بن على،‏ مناقب آل أبي طالب (عليهم السلام)، ج 4 ، ص 154‏؛ برگرفته از سایت اندیشه قم.