امام باقر(علیه السلام) مرجع پاسخگویی

ابو بصیر می گوید: امام باقر (علیه السلام) در مسجد الحرام نشسته بود و گروه زیادی از دوست دارانش بر گرد او حلقه زده بودند. در این هنگام طاوس یمانی به همراه گروهی به من نزدیک شد و پرسید: آن مردم در اطراف چه کسی حلقه زده اند؟

گفتم: محمد بن علی بن الحسین (علیهم السلام) است که نشسته و مردم دور او گرد آمده اند.

طاوس یمانی گفت: من نیز با او کار داشتم. آن گاه پیش رفت، سلام کرد و نشست و گفت: آیا اجازه می دهید مطالبی را از شما بپرسم؟

امام باقر (علیه السلام) فرمود: آری بپرس، طاوس یمانی سؤال هایش را مطرح کرد و امام (علیه السلام) به او پاسخ بایسته ارائه داد.[1]

ابو حمزه ثمالی نیز می گوید: در مسجد رسول خدا (صلی الله علیه و آله) نشسته بودم که مردی پیش آمد، سلام کرد و گفت: تو کیستی؟

به او گفتم: مردی از اهل کوفه ام. چه می خواهی و در جست و جوی چه هستی؟

مرد گفت: آیا ابو جعفر، محمد بن علی (علیهما السلام) را می شناسی؟

گفتم: بلی، به آن گرامی چه کار و حاجتی داری؟

گفت: چهل مسئله آماده کرده ام تا از وی سؤال کنم و آن چه حق بود بپذیرم.

ابو حمزه می گوید: از آن مرد پرسیدم، آیا تو فرق بین حق و باطل را می دانی؟

مرد گفت: آری…

در این هنگام امام باقر (علیه السلام) وارد شد در حالی که گروهی از اهل خراسان و مردم دیگر در اطراف وی بودند و مسائل حج را از آن حضرت می پرسیدند.

آن مرد نیز نزدیک امام نشست و مطالب خود را با آن حضرت در میان گذاشت و جواب لازم را دریافت داشت.[2]

أبو حمزه ثمالى می گويد: در مسجد الحرام خدمت امام باقر (علیه السلام) نشسته بودم كه دو تن از مردم بصره به محضرش شرفياب شدند و عرض كردند: اى فرزند پيامبر خدا، قصد داريم مسئله‌‏اى از شما بپرسيم. فرمود: مانعى ندارد، گفتند: مراد از «ثمّ اورثنا»[3] چیست؟   فرمود: در شأن ما خاندان نبوت نازل گرديده است.

ثمالى می گويد: عرض كردم: پدر و مادرم به فدايت، بنا بر اين ستمكار به خود از شما چه كسى است؟ فرمود: شخصى از ما خاندان رسالت كه نيكي ها و بدي هايش يكسان باشد به نفس خود ستم نموده (كه در عبادت كوتاهى نموده و حسناتش را بر سيّئات خود افزون نساخته) باشد.

گفتم «مقتصد» از شما كيست؟ فرمود: شخصى كه در تمامى احوال، در توانمندى و فقر (جوانى و پيرى) تا آخرين نفس كه در چنگال مرگ گرفتار شود عبادت خدا را انجام دهد.

عرضه داشتم. سبقت‏‌گيرنده شما در خيرات كيست؟ فرمود: به خدا سوگند او فردى است كه مردم را به راه پروردگار خويشتن فرا خوانده و به انجام نيكي ها وادار كند، و آنان را از ارتكاب معاصى و بدي ها باز دارد، و پشتيبان گمراهان نگردد، و به حكم فاسق ها رضا ندهد مگر آن شخص كه از رسيدن زيانى به جان و دينش بترسد، و ياورى پيدا نكند، آن گاه از روى تقيّه با آنان مدارا نمايد.[4]