کپی شد
اقتدا به امام جماعتی که قرائتش صحیح نیست
نماز جماعت نيز مانند ديگر احکام الاهی دارای شرايط خاصی است که يکی از آنها صحت قرائت امام جماعت است.
مراجع معظم تقليد فرموده اند: “هرگاه بداند نماز امام باطل است؛ مثلاً بداند امام وضو ندارد ـ اگرچه خود امام ملتفت نباشد ـ نمی‌توان به او اقتدا کند”.[1] و در شرايط امام جماعت، متذکر شده‌اند که امام جماعت بايد بالغ، عاقل، شيعه دوازده امامی، عادل و حلال‌زاده باشد و نماز را به طور صحيح بخواند.[2]
به عبارت دیگر؛ امام بايد قرائت نماز را صحيح بخواند و اقتداء به کسی که قرائتش صحيح نيست، برای ديگران جايز نيست.[3]
البته رعایت قرائت در حد معمول به صورت صحیح لازم است و توجه بیش از حد به الفاظ و قرائت که ما را از معنا و حقیقت نماز دور بدارد از وساوس شیطان بوده و باید از آن اجتناب شود[4].
از آنچه گفته شد روشن گردید که اين حکم در صورتی است که علم به بطلان نماز یا عدم صحت قرائت امام جماعت داشته باشیم؛ یعنی به مجرد شک در بطلان نماز امام، چنين حکمي وجود ندارد.
در پایان تذکر این نکته نیز ضروری است که اگر مأموم بعد از اتمام نماز جماعت بفهمد که امام، نمازش باطل بوده نمازش صحيح است.
فقهاء فرموده اند: “اگر مأموم بعد از نماز بفهمد که امام عادل نبوده يا کافر بوده يا به جهتی نمازش باطل بوده ـ مثلاً بی‌وضو نماز خوانده ـ نماز جماعت مأموم صحيح است”.[5]
نظر حضرت آیت الله مهدی هادوی تهرانی (دامت برکاته) در باره این موضوع به شرح زیر است:
1. صحت قرائت برای امام جماعت در غیر حمد و سوره شرط نیست، ولی اگر در حمد و سوره قرائت وی صحیح نباشد، اقتداء به وی جایز نیست و چون “بسم الله” جزء حمد و سوره است، در فرض مذکور (عدم رعایت قرائت صحیح) اقتداء، بنابر احتیاط، جایز نیست.
2. اقتداء به امام جماعت در فرض مذکور (عدم رعایت قرائت صحیح) بنابر احتیاط جایز نیست. اگر کسی ندانسته اقتدا کند، نمازش صحیح است و اگر در بین نماز متوجه اشکال قرائت امام شود، نمازش را به صورت فرادی باید ادامه دهد و قرائت باطل را اعاده کند.
3. اگر مأموم گرفتار وسواس در قرائت باشد، به احتمال بطلان قرائت امام اعتنا نکند.
برای کسب آگاهی بیشتر و أخذ دیگر نظریات مراجع مراجعه شود به:
1. نمایه: وظیفه مأموم در هنگام عدم صحت قرائت امام جماعت، سؤال شماره 3576 (سایت اسلام کوئست: 4151).
2. نمایه: اقتداء به امام جماعتی که قرائتش صحیح نیست، سؤال شماره 3549 (سایت اسلام کوئست: 3801).
3. نمایه: وظیفه مأموم هنگام اشتباه امام جماعت، سؤال شماره 600 (سایت اسلام کوئست: 653).
[1] . توضيح المسائل آية الله العظمي تبريزي، م 1429.
[2] . توضيح المسائل حضرت آية الله العظمي فاضل لنکراني، م 1467 ؛ توضيح المسائل آية الله العظمي تبريزي، م 1462.
[3] . اجوبة الاستفتاءات مقام معظم رهبري، ص 173، سوال 599.
[4] . برای آگاهی بیشتر، نک: نمایه: رعایت تجوید در نماز، سؤال 2722 (سایت اسلام کوئست: 2979).
[5] . توضيح المسائل (المحشى للإمام الخميني)، ج 1، ص 776، م 1421.