کپی شد
ارتقاء دین شناسی و فضایل انسانی
در بعضی روایات تصریح شده که مردم در دوره آخرالزمان، در رتبه های بالاتری از دین شناسی و فضایل انسانی؛ نظیر ایمان، یقین و صبر هستند. به بعضی از این روایات اشاره می‌شود:
از امام سجاد (عليه السلام) راجع به توحيد پرسش شد، فرمود: خداى عزّوجلّ می‌دانست كه در آخر الزمان مردمى محقِّق و موشكاف می‌آيند؛ از اين رو سوره «قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ اللَّهُ الصَّمَدُ» و آيات سوره حديد تا آیه «وَ هُوَ عَلِيمٌ بِذَاتِ الصُّدُورِ» را نازل فرمود، پس هر كه براى خداشناسى غير از اين جويد در هلاکت است.[1]
در روایت دیگری رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) خطاب به امیرالمؤمنین (علیه السلام) می‌فرماید: يا على! شگفتترين مردم از جهت ايمان، و عظيم ترين ايشان از جهت يقين گروهى هستند كه در آخر الزمان زندگی می‌كنند؛ زيرا آنان به ديدار پيامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) نائل نشدهاند، و حجّت از ايشان غائب است، ولى (با این حال) به سبب سیاهی بر روی سفیدی (نوشته ها و كتاب‌های روايات معصومان علیهم السلام) ايمان آوردهاند.[2]
ابو بصير از امام محمد باقر (عليه السّلام) روايت نموده كه پيغمبر اكرم (صلّى اللَّه عليه و آله و سلم) روزى نزد گروهى از اصحاب خود، دو بار فرمود: خداوندا! برادران مرا به من بنمايان. اصحاب عرض كردند: يا رسول اللَّه! مگر ما برادران شما نيستيم؟ فرمود: نه! شما اصحاب من هستید، و برادران من مردمى در آخر الزمان‌اند كه به من ايمان مىآورند، با اين كه مرا نديدهاند. همانا خداوند آنها را با نام خودشان و نام پدرانشان، پيش از آن كه آنها را از صلب پدران و رحم مادرانشان بيرون آورد، به من شناسانده است. ثابت ماندن يكى از آنها بر دين خود، از دست کشیدن بر درخت خاردار قَتاد[3] در شب ظلمانى، دشوارتر است، و يا مانند كسى است كه پارهاى از آتش چوب درخت «غضا»[4] را در دست نگاه دارد. آنها چراغ‌هاى شب تار می‌باشند، پروردگار آنان را از هر فتنه تيره و تارى نجات می‌دهد.[5]
در روایتى از امام صادق (علیه السلام) نقل شده که پیامبر گرامى اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) به اصحابش فرمود: «به زودى گروهى بعد از شما مىآیند که یک نفر از آنان اجر پنجاه نفر از شما (صحابه) را دارد». اصحاب گفتند: «یا رسول الله! ما با تو در بدر و احد و حنین شرکت داشتیم و قرآن در میان ما نازل شد». پیامبر فرمود: « اگر آن چه را که بر آنها تحمیل مىشود بر شما تحمیل کنند، نمىتوانید مانند آنان صبر کنید».[6]
یادآوری
روایات فوق هر چند ممکن است ناظر به بخشی از مردم آخرالزمان باشد نه همه آنها، ولی به هر حال گوشه ای از آثار و برکات این دوره از تاریخ بشر را معرفی می‌کند، ضمن این که مشوقی است برای گروهی كه این ویژگی ها را دارند، و تنبه و تذکری است برای گروهی که این ویژگی ها را ندارند و لازم است کسب نمایند.
[1]. صدوق، محمد بن علی، التوحید، محقق و مصحح: حسينى، هاشم، ص 283 و 284، (باب40، باب أدنى ما يجزئ من معرفة التوحيد).
[2]. صدوق، محمد بن علی، من لا یحضره الفقیه، ج 4، ص 366.
[3]. در لغت نامه دهخدا آمده است: قَتاد، درختی است سخت خارناک. درخت سختی است که خار آن مانند سوزن و این نوع را اعظم خوانند و در مثل است: من دونه خرط القتاد؛ یعنی خرط قتاد از آن آسان تر است یا به عبارت دیگر بدان دسترسی پیدا نشود مگر با مشقت و رنج فراوان مانند خرط قتاد. ر.ک: سایت واژه یاب.
[4]. در لغت نامه دهخدا آمده است: غَضا، درخت بزرگی از نوع اثل (درخت شور گز) است و یکی آن غضاة می باشد. چوب آن بسیار سخت است و از این رو زغال آن نیز صلابت دارد و آتش آن نیکو است و آتش پاره آن تا مدتی بماند و خاموش نگردد. ر.ک: سایت واژه یاب.
[5]. صفار، محمد بن حسن، بصائر الدرجات فی فضائل آل محمّد (صلّى الله علیهم)، محقق: کوچه باغى، محسن، ج 1، ص 84.
[6]. طوسى، محمد بن حسن، ترجمه كتاب الغيبة للطوسى، مترجم: عزيزى، مجتبى، ص 769؛ مجلسی، محمد باقر، بحار الأنوار، محقق: جمعى از محققان، ج 52، ص 130.