کپی شد
اخلاق و صفات امام علی (علیه السلام)
امام امیرالمؤمنین علی (علیه السلام) به عنوان یک انسان کامل و امام معصوم، دارای همه کمالات و ویژگی‌های برجسته ممکن بود. زندگى آن حضرت نمونه واقعى زندگی يک انسان الهى و در شمار نادر افرادى است كه نهادن اسم انسان، به معناى خليفه تام الهى در زمين بر آنان سزاوار است. اين زندگى تا آن اندازه جذاب است كه دوست را نسبت به او تا بالاترين حد دوستى كشانده و دشمن را در مقابل آن تا نهايت درجه دشمنى بالا مىبرد. كسى كه پيامبر اکرم (صلّى اللّه عليه و آله) دربارهاش فرمود: «ای علی، مَثَل تو مَثَل عیسی بن مریم است که یهود با وی دشمنی ورزیدند تا آن که به او تهمت زدند. نصاری وی را دوست داشتند تا آن جا که وی را خدا قرار دادند. همانا درباره تو دو گروه به هلاکت می افتند: دوستدار افراطی (اهل غلو) و دشمن افترا زننده …»[1]
كمتر ديده شده در دوره حيات كسى نسبت الوهيت به او بدهند، اما، على (عليه السّلام) در جامعهاى كه خداوند، آن اندازه بر بشر بودن رسول الله (صلی الله علیه و آله) تأكيد كرده بود،[2] هدف چنين نسبت‌هايى قرار گرفت، گرچه امام با آن به سختى برخورد كرد.[3]
از شگفتى احوال آن حضرت، آن است که در شخصيت وى صفاتى متضاد با هم جمع آمده است. از يک طرف مىبينيم در جنگ‌ها، تاخت و تاز مىکند و با هماوردان، به نبرد مىپردازد، دلير مردان عرب را بر خاک و خون مىنشاند و قلبى سخت و خويى جنگجو داشته است. از سويى ديگر، با وجود دارا بودن اين خصوصيات، عابدترين مخلوقات الهى هم بوده است. شب را با نماز، عبادت، خضوع، و گريه و زارى به درگاه پروردگار سپرى مىکرد و با آن روحيه جنگاورى در عينحال، خوشخلقترين مردم و نازکدلترين و نرمخوترين آنان به شمار مىآمد.[4]
زندگى فردی، خانوادگی، اجتماعى و سياسى امام، الگويى در حد مدينه فاضله است. گاه نمونههايى از استقامت و استوارى بر حكم خدا ديده مىشود، كه به نظر مىرسد قابل پيروى براى ديگران نيست؛ چنان كه خود امام در نامهاى به اين نكته اشاره كردهاند.[5]
سيره امام (علیه السلام)، يكى از بهترين روش‌هاى زندگى است كه تاكنون در طول حيات انسانى تجربه شده است. به همين دليل، اين نوع از زندگى، براى كسانى كه مىخواهند به ارزش های انسانی پايبند باشند، الگوى بسيار نیکو و والايى است؛ الگویی كه هميشه بايد از آن درس گرفت و هنوز براى رسيدن به آن، راهى طولانى باقى مانده است.[6]
در ادامه (زیرموضوع‌های بعدی) به برخى از نمونههای صفات و اخلاق آن حضرت اشاره مىشود.
[1]. فرات كوفى، تفسير فرات الكوفى، تحقيق: محمود، محمد كاظم، ص 404.
[2]. کهف، 110.
[3]. ر.ک: جعفریان، رسول، حیات فکرى و سیاسى ائمه، ص 113.
[4]. امين عاملى، سيد محسن، سيره معصومان (ترجمه اعیان الشیعه)، مترجم: حجتى كرمانى، على، ج 3، ص 37 و 38.
[5]. سید رضى، محمد بن حسین، نهج البلاغة، محقق/ مصحح: صالح، صبحی، نامه 45، ص 417.
[6]. ر.ک: حیات فکرى و سیاسى ائمه، ص 113.