اخلاق و سیر و سلوک میرزا مهدی اصفهانی

میرزا مهدی اصفهانی حدود 28 تا 30 سالگی به موازات تلاش‌های علمی، پرداختن به بعد عملی، اخلاقی و سلوکی را نیز ادامه می‌دهد. او پیمودن مراحل «سیر نفسی» را از دست نمی‌دهد، و درجات سلوک را همواره نزد استادان فن، مانند آقا سید احمد کربلائی به خوبی می‌گذراند و مراحلی چون «معرفت نفس» و خلع بدن (تجرید) را پشت سر می گذارد.[1] این روش و سلوک در بیرون از خانه و در خانه نمود داشته‌است.

فرزند میرزا می‌گوید: ایشان در منزل هیچ‎گاه به فرزندانش تحکّم نمی‎کرد. بسیار آرام و مهربان بود. البته فقط به ما می‎گفت: هوا که تاریک که می‎شود، به خانه برگردید، نگذارید پس از غروب بیرون از خانه باشید. یک شب به همراه برادر بزرگم ابراهیم تا شب بیرون بودیم. وقتی به خانه برگشتیم، مادرمان گفت: نزد پدرتان بروید و بگویید که چرا تا الان بیرون بودید. ما هم رفتیم و گفتیم مجسمه‎ای در شهر بود که برای تماشا رفته بودیم. ایشان هم فرمود: دیگر تکرار نشود و قبل از غروب در خانه باشید؛ چون شهر در شب‎ها وضعیت مناسبی ندارد. مادر ما هم بسیار ملاحظه پدر را می‎کرد. با این حال، پدرم هیچ‌گاه بر ما سخت‎گیری نداشت. وی می‌گوید: در باره مسائل دینی هم هیچ‌گونه اجباری در منزل نبود، ضمن این‌که یادم نمی‎آید که مرحوم والدم عصبی شده باشد.[2]

در مجموع مرحوم میرزا انسانی فرشته خوی، عالم راشد ملکوتی سیرت، فقیه اصولی فانی در محبت حضرت ختمی مرتبت (صلی الله علیه و آله) و عترت طاهره (علیهم‎السلام) و عاشق صادق خاتم‌ الاوصیاء (عجّل الله تعالی فرجه الشریف) و صاحب نفس قدسی بود. ایشان مردی به تمام معنا بزرگ بود.[3]

[1]. حکیمی، محمد رضا، مکتب تفکیک، ص 214.

[2]. غروی، اسماعیل (فرزند مرحوم میرزا)، مجله حریم امام، سال هفتم، ش 343، ص 13.

[3]. مهدوی دامغانی،‌ احمد، همان، ص 15.