آیه 92 سورۀ یوسف

چنان که از شواهد روایی روشن می شود، پیامبر (ص) این آیه را در روز فتح مکه خطاب به مشرکانی که از ترس به کعبه پناه برده بودند قرائت فرمودند.

از باب نمونه روایتی از ابن عباس بیان می شود:

او می گوید[1]: در روز فتح مكه رسول خدا (ص) حلقۀ در خانۀ کعبه را به دست گرفت -در حالی که مردم مكه آن روز از ترس مسلمانان پناه به خانۀ كعبه برده بودند- فرمودند:‏ “الحمد للَّه الذى صدق وعده و نصر عبده و هزم الاحزاب وحده”[2]. ای اهل مكه مرا رنجانيديد و تكذيب كرديد و از شهر خودم بيرون كرديد. امروز گمان شما نسبت به من چیست؟ و گمان می کنید كه با شما چه خواهم كرد؟ گفتند گمان خير به تو داريم كه كريم و پسر كريم هستی و امروز قادرى بر آن كه ما را مستأصل سازى و قطع حيات ما كنى، اما اعتماد بر كرم عميم و خلق عظيم تو داريم. حضرت فرمودند: من امروز همان مي كنم كه برادرم یوسف صديق با برادرانش انجام داد. سپس این آیه را قرائت فرمودند: “لا تَثْرِيبَ عَلَيْكُمُ الْيَوْمَ يَغْفِرُ اللَّهُ لکم”[3].

از این رو می توان چنین نتیجه گرفت که این آیه هنگام فتح مکه به وسیلۀ پیامبر اسلام برای مشرکان قرائت شد. مؤید این مطلب هم روایاتی است که به این مضمون در تفاسیر روایی وارد شده است که نمونه ای از آن بیان شد.[4]