آغاز ادعاهای احمد الحسن

اصل داستان احمد الحسن از خواب و رؤیا شروع می‌شود. احمد الحسن در این باره می‌گوید: «خواب دیدم امام زمان كارم دارد، ناگهان از خواب بیدار شدم و به آن اعتنایی نكردم. ولی این داستان سه مرتبه اتفاق افتاد و كم‌كم به این باور رسیدم كه این خواب‌ها بیهوده نیست و باید ارتباطی بین من و امام مهدی وجود داشته‌باشد، كه بعد از مدتی ایشان را در بیداری دیدم و آموزش‌هایی هم از ایشان فراگرفتم».[1]

احمد الحسن ادعاهایی را مطرح کرده و براساس آن‌ها در برخی از کشورهای اسلامی و غیر اسلامی طرفدارانی را جذب کرده‌است. در ادامه به برخی از ادعاهای احمد الحسن به همراه پاسخ آنها اشاره می‌کنیم:

۱. یکی از ادعاهای اصلی احمد الحسن، موعود بودنش است. او معتقد است پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله) و ائمه اطهار (علیهم السلام) وعده او را داده و با اسم و مشخصات او را معرفی کرده‌اند. او خود در این زمینه چنین می‌گوید: «از حضرت محمد (صلی الله علیه و آله) احادیث زیادی از طریق شیعه و سنی نقل شده‌است که دلالت بر وجود یک مهدی و قائم قبل از امام مهدی می‌نمایند؛ او با امام زمان در ارتباط است، فرستاده وی و دست راست و وصی او می‌باشد. وصیت رسول اکرم (صلی الله علیه و آله) به این شخص با اسم و صفت است: این‌که او مهدی اول، نامش احمد و از نسل امام مهدی (علیه السلام) می‌باشد. ائمه نیز این شخص را که امام مهدی (علیه السلام) او را می‌فرستد، با اسم و محل سکونت و ویژگی‌هایش توصیف کرده‌اند؛ نامش احمد است، از بصره و … ».[2]

۲. احمد الحسن خود را مهدی و قائم نیز می‌داند. او  براساس برخی روایات ضعیف، معتقد است پس از امام مهدی، دوازده مهدی از فرزندان آن حضرت که همگی قائم نیز هستند، به ترتیب جانشین او خواهند شد و او (احمد الحسن) اول المهدیین است.^[3] احمد الحسن در مقابل این سؤال ‌که او کیست؟ چنین پاسخ می‌دهد: «پدر و آقایم «محمد بن الحسن المهدی (علیه السلام)» به من دستور داده‌اند که (در مقام معرفی خودم) این سخنان را بگویم:‌ «من سنگی در دست امیر المومنین علی (علیه السلام) هستم؛ روزی آن را انداخت تا به وسیله‌ آن کشتی نوح را هدایت کند،.بار دیگر برای نجات ابراهیم از آتش نمرود آن را انداخت، سپس بار دیگر برای نجات یونس از شکم نهنگ آن‌را انداخت. موسی به وسیله‌ آن سنگ در کوه طور با خداوند سخن گفت و آن را عصایی قرار داد تا دریاها را شکافت و آن سنگ زرهی شد برای داوود. امیر المومنین علی (علیه السلام) در جنگ احد آن زره‌پوش را به تن کرد و در صفین آن را پیچید و مخفی نمود».^[4]

جریان احمد الحسن برای اثبات ادعایشان مبنی بر مهدی‌بودن وی، به برخی از روایات استناد می کنند که در ذیل به آن اشاره می شود.

۱. امام علی (علیه السلام) از رسول خدا (صلی الله علیه و آله) روایت كرده كه آن حضرت در همان شبى كه رحلتش واقع شد، به على (علیه السلام) فرمود: اى ابا الحسن كاغذ و دواتى بیاور. حضرت رسول اكرم (صلی الله علیه و آله) وصیت خود را املاء می‌فرمود و على (علیه السلام) مى‌نوشت، تا بدین جا رسید كه فرمود: یا على! بعد از من دوازده امام مى‌باشند و بعد از آنها دوازده مهدى … (ثُمَّ یكُونُ‏ مِنْ‏ بَعْدِهِ‏ اثْنَا عَشَرَ مَهْدِیاً فَإِذَا حَضَرَتْهُ الْوَفَاةُ فَلْیسَلِّمْهَا إِلَى ابْنِهِ أَوَّلِ الْمَهْدِیینَ) و چون وفات او برسد، (خلافت) را به فرزندش بدهد که او اولین مهدی از آن دوازده مهدی است.^[5]

۲. ابی بصیر می‌گوید: به امام صادق (علیه السلام) عرض کردم: ای فرزند پیامبر (صلی الله علیه و آله) از پدرت شنیدم كه فرمود: بعد از قائم دوازده امام می‌باشند. امام (علیه السلام) فرمود: ایشان (پیامبر) فرمود دوازده مهدی، نفرمود دوازده امام، ولی آنها گروهی از شیعیان ما هستند كه مردم را به ولایت و شناخت ما دعوت می‌كنند.^[6]

۳. امام باقر (علیه السلام) فرمود: كوفه پاک و طاهر است …، مسجد سهیل در آنجا است كه خداوند پیامبری را مبعوث نكرد، مگر این‌كه در آن مسجد نماز گزارد.عدل خدا از آنجا پدیدار شده و در آن قائم او (امام مهدی (علیه السلام)) و قائمین بعد از او خواهند بود.^[7]

نقد ادعای احمد الحسن

الف) مهدی بودن احمد الحسن

احمد الحسن براساس روایات فوف الذکر و همچنین روایاتی دیگر، مدعی است علاوه بر امام زمان، مهدی‌های دیگری نیز وجود دارند که خود او اولین آن‌ها و جانشین امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) خواهد بود.^[8]

۱. روایات وجود دوازده مهدی پس از امام زمان یا اصلا سندی ندارند و یا دارای سندی ضعیف می‌باشند، به گونه‌ای که برخی از راویان آن‌ها در علم رجال، کذّاب توصیف شده‌اند.

۲. در دلالت این روایات نیز اشکالاتی وجود دارد.^[9] بسیاری از این روایات با روایات رجعت ائمه معصومین (علیهم السلام) منافات دارد و تعداد و دلالت روایات رجعت برتری بسیاری بر این روایات دارند؛ به همین جهت علامه مجلسی این روایات را خلاف مشهور دانسته و آن‌ها را بر دو معنای دیگر حمل کرده است:

1-2. مقصود از دوازده مهدی؛ پیامبر اسلام و ائمه اطهار به غیر از امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) می‌باشد که بعد از آن حضرت حکومت می‌کنند.

2-2.  این مهدی‌ها،‌ از اوصیاء قائم می‌باشند که در زمان سایر ائمه نیز بوده‌اند و پس از ظهور، رجعت کرده‌اند.‏^[10]و[11]

احادیث مذکور، جدای از صحیح و یا ضعیف بودن سند، چه قابل قبول از نظر دلالت باشند یا نباشند؛ چه قابل تأویل به رجعت باشند یا نباشند، هیچ ارتباطی با مدّعای جریان یمانی منسوب به احمد الحسن ندارد؛ زیرا همه آن احادیث بر این مطلب اجماع دارند، که قیام مهدییّن دوازده‌ گانه یا یازده گانه بعد از ظهور و وفات امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) خواهد بود. ضمن اینکه هیچ یک از احادیث بر این معنی دلالت نمی‌کند که آن‌ها یا برخی از آن‌ها قبل از ظهور امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) می‌آیند. در حالی که احمد اسماعیل بصری، که به دروغ مدّعی فرزندی و وصایت امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) است، در حال حاضر که هنوز امام زمان ظهور نفرموده، ادّعای قیام کرده و خود را اوّلین نفر از مهدییّن می نامد!

بنابراین، مدّعای نامبرده هیچ پایه و مستندی از جهت احادیث ندارد. علاوه بر آن، نام وصی، خود فریاد می زند که بعد از مرگ مُوصی قیام به وظیفه می کند، نه قبل از مرگ او. پس مدّعی جریان یمانی (احمد الحسن) چه وصییّ است که قبل از ظهور و مرگ موصی مشغول به کار شده است!؟[12]

نکته دیگر این‌که، بر فرض ثابت شود که دوازده مهدی از فرزندان امام مهدی (علیه السلام) ظهور خواهند کرد، این مطلب چه ربطی به احمد الحسن دارد؟ و بر فرض ارتباط، نیاز به دلیل و اثبات دارد که موجود نیست.

۳. احمد الحسن خود را فرستاده امام مهدی برای هدایت انسان‌ها می‌داند که همه باید به او ایمان آورند و با وجود او دیگر تقلید از مراجع جایز نیست و همه باید از او تقلید کنند.^[13]

وی می گوید: «به نام امام مهدی (علیه السلام) به سوی شما آمده و به خواست و اراده خود نیامده ام، بلکه به خواست و اراده کسی آمده ام که مرا فرستاده است …، پس کسی که مرا قبول نکند، پدری را که مرا فرستاده قبول نکرده است. حقیقت این است، کسی که پسر را اکرام نکند، پدری که او را فرستاده، اکرام نکرده است. از شما شکایت نخواهم کرد، بلکه جدم رسول خدا از شما شکایت خواهد کرد؛ چرا که در وصیت خود، اسم، نسب و ویژگی‌هایم را بیان فرموده است. پدرانم ائمه از شما شکایت خواهند کرد؛ چون آن‌ها مرا با اسم، نسب، خصوصیات و محل سکونتم ذکر کرده‌اند … .»^[14]

[1] . سایت هدانا

[2] . احمد الحسن، ‌پاسخ‌های روشنگر بر بستر امواج، ج۱، ص ۲۹.

[3]. آیتی،‌نصرت الله،‌ نقد و بررسی آراء مدعیان مهدویت با تکیه بر آراء احمد الحسن. ص ۷.

[4]. ‌پاسخ‌های روشنگر بر بستر امواج، ج۱، ص ۱۹.

[5]. طوسى، الغيبة، ص 150.

^[6]. صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، ص ۳۵۸.

[7]. ابن قولویه، جعفر بن محمد، کامل الزیارات، محقق و مصحح: امینی، عبد الحسین، ص۳۰.

[8]. این استدلال‌ها توسط خود احمد الحسن و پیروانش مطرح شده است. ر.ک مقاله: «مهدیین (ع) در دعاها و روایات اهل بیت علیهم السلام» و «چرا یمانی همان مهدی اول است؟» از سایت انصار المهدی (پیروان احمد الحسن)، برگرفته از سایت اندیشه قم.

[9]. برای نمونه ر.ک: حیدری آل کثیری،‌ حیدری چراتی، بررسی جریان جدید مدّعی یمانی (احمدالحسن)، مجله انتظار موعود، شماره ۲۴، ص ۱۸۵.

[10]. بيان هذه الأخبار مخالفة للمشهور و طريق التأويل أحد وجهين. الأول أن يكون المراد بالاثني عشر مهديا النبي (ص) و سائر الأئمة سوى القائم (ع) بأن يكون ملكهم بعد القائم ع و قد سبق أن الحسن بن سليمان أولها بجميع الأئمة و قال برجعة القائم ع بعد موته و به أيضا يمكن الجمع بين بعض‏ الأخبار المختلفة التي وردت في مدة ملكه ع. و الثاني أن يكون هؤلاء المهديون من أوصياء القائم هادين للخلق في زمن سائر الأئمة الذين رجعوا لئلا يخلو الزمان من حجة و إن كان أوصياء الأنبياء و الأئمة أيضا حججا و الله تعالى يعلم، مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج ۵۳، ص ۱۴۹.

[11] . برگرفته از سایت اندیشه قم.

[12]. برگرفته از سایت مهدیون.

[13]. آیتی،‌نصرت الله،‌ نقد و بررسی آراء مدعیان مهدویت با تکیه بر آراء احمد الحسن. ص ۷.

[14]. ‌پاسخ‌های روشنگر بر بستر امواج، ج۱، ص۲۱.