آداب و شرایط تسبیحات حضرت زهرا (سلام الله علیها)

تسبیحات حضرت زهرا (سلام الله علیها) دارای آداب و شرایطی است که به آن‌ها اشاره می‌شود:

الف) از لحاظ کمیت (تعداد):

باید تعداد اذکار تسبیحات حضرت زهرا (سلام الله علیها) به‌همان صورتی که در روایات وارد شده؛ یعنی 34 بار «الله‌اکبر» و 33 بار «الحمدلله» و 33 بار «سبحان‌الله»، گفته شود و اگر بیشتر یا کمتر گفته شود، قطعا آن آثار را نخواهد داشت؛ به عنوان مثال تصور کنید گنجی در طبقه 34 یک برج باشد، در این صورت شما برای به‌دست آوردن آن گنج، باید وارد طبقه 34 بشوید و اگر وارد طبقه بالاتر یا پایین‌تری بشوید، قطعا آن گنج را نخواهید یافت. تسبیحات حضرت زهرا (سلام الله علیها) هم این‌گونه است.

ب) از لحاظ کیفیت (چگونگی):

کیفیت و چگونگی ذکر تسبیحات حضرت زهرا (سلام الله علیها) نیز دارای شرایطی است؛ از جمله:

1. ترتیب رعایت شود، بدین‌نحو که اول «الله‌اکبر»، سپس «الحمدلله» و در آخر «سبحان‌الله» گفته شود، البته درباره ترتیب گفتن اذکار تسبیحات، روایات به‌چند دسته تقسیم می‌شوند:

دسته اول؛ روایاتی که می‌گویند: «الله اکبر» 34 مرتبه، «الحمدلله» 33 مرتبه و «سبحان الله» 33 مرتبه که در این زمینه چهار روایت وجود دارد.

دسته دوم؛ روایتی که می‌گوید: هنگام خواب 33 مرتبه «سبحان‌الله»، 33 مرتبه «الحمدلله» و 34 مرتبه «الله‌اکبر» که در این زمینه فقط یک روایت موجود است.

دسته سوم؛ روایتی که می‌گوید: «الله اکبر» 34 مرتبه، «سبحان الله» 33 مرتبه و «الحمدلله» 33 که در این زمینه دو روایت ذکر شده‌است.

بنابراین؛ چون روایات دسته اول مطلق و روایات دسته دوم خاص هستند؛ لذا روایت دسته دوم را فقط به هنگام خواب اختصاص می‌دهیم و روایات دسته اول را به غیر آن مورد، مانند نماز، اما به روایت دسته سوم به دلیل اطلاق و عمل نکردن اصحاب، کنار گذاشته می‌شود.

2. تسبیحات بلافاصله پس از سلام نماز گفته شود؛ ‌یعنی وقتی نماز به‌پایان رسید، نمازگزار قبل از این‌که تغییر وضع دهد، تسبیح را شروع کند[1] و از آن‌چه در سرّ عدد، مستور است می‌توان فهمید که بلافاصله بودن تسبیح بعد از نماز، دارای حسابی است که در غیر این‌صورت، نیست.

شایان ذکر است که تسبیح حضرت فاطمه (علیهاالسلام) از ذکرهاى مجرّب و مشهور است که به‌جاى آوردن آن در همه حال و همه جا مطلوب است و این‌که در برخى از موارد خاص؛ مانند بعد از اقسام نمازها، قبل از خواب، هنگام سفر، بعد از نمازهاى نافله و غیره توصیه شده است، مانع از آن نمى‌شود که با به‌جاى آوردن آن در سایر مواقع، از فواید و آثار مترتب بر آن بهره‌مند نباشیم.

3. تسبیحات پیوسته گفته‌شود و قطع نشود. در حالات امام صادق (علیه السلام) آمده که آن حضرت، تسبیح حضرت زهرا (سلام الله علیها) را پیوسته می‌فرمود و با چیزی؛ مانند کلام دیگر، آن را قطع نمی‌فرمود.[2]
4. بعد از اتمام تسبیح، ذکر لا اله الا الله نیز گفته شود.[3]
5. شایسته است که ذکر تسبیحات، به‌جهت تأکید بسیاری که در مداومت برآن از ناحیه ائمه معصومان (علیهم‌السلام) آمده‌است، با توجه و حضور قلب، شمرده شمرده و با نشاط به‌جا آورده شود.[4]

[1]. کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج 2، ص 521.

[2]. همان، ج 3، ص 342، ح 12.

[3]. حر عاملى، محمد بن حسن‏، وسائل الشيعة، محقق/ مصحح: مؤسسة آل‌البيت (عليهم السلام‏)، ج 6، ص 440.

[4]. با اقتباس از سایت اندیشه برتر.