کپی شد
آداب نماز عید قربان
یکی از اعمال عید قربان، نماز آن است که در آموزه‌های اسلامی، آدابی برایش بیان شده که به آن اشاره می شود:
1. برگزاری نماز عید در فضای باز:
امام صادق (عليه السّلام) فرمود: در روز عيد فطر يا قربان به رسول خدا (صلّى اللَّه عليه و آله) گفتند: كاش در مسجد خودتان نماز عيد مىخوانديد! پاسخ داد: دوست دارم به فضاى باز بروم تا آفاق آسمان را نظاره كنم. [1]
2. خواندن دو رکعت نماز مستحبی پیش از رفتن به مصلی (در صورت حضور در مدینه):
امام صادق (عليه السّلام) فرمود: تنها در مدينه نه در غير آن، قبل از رفتن به مصلّى براى انجام نماز عيد فطر و قربان، خواندن دو ركعت نافله در مسجد پيغمبر (صلّى اللَّه عليه و آله) از سنّت است؛ زيرا رسول خدا (صلّى اللَّه عليه و آله) آن را انجام داده است. [2]
3. رفتن به سوی نماز به هيئت رسول خدا (صلّى اللَّه عليه و آله) و أميرالمؤمنين (عليه السّلام)؛ یعنی انجام غسل، بر سر بستن عمامه سفيد در حالی که يک طرف آن به جلوى سينه و طرف ديگر به پشت سر انداخته شود، به دست گرفتن عصا و با پاى برهنه رفتن، گفتن چهار بار تكبير (اللَّه اكبر، اللَّه اكبر، اللَّه اكبر على ما هدانا، اللَّه اكبر على ما رزقنا من بهيمة الانعام، و الحمد للَّه على ما ابلانا).
در كتاب «عيون الاخبار» از «ياسر» خادم و «ريان بن صلت» و غير آن دو از ساير كسانى كه اخبار مربوط به امام رضا (عليه السّلام) را با مأمون در «مرو»، نقل كردهاند، در حديثى چنين ذكر شده: چون عيد فرا رسيد، مأمون از حضرت رضا (عليه السّلام) خواست تا سوار شده، براى اداى نماز عيد و خطبه خواندن به مصلی رود، پس چون مأمون اصرار زياد كرد، حضرت اظهار داشت: حال كه مجبور هستم، به همان وضع و هيئتى كه رسول خدا (صلّى اللَّه عليه و آله) و أميرالمؤمنين (عليه السّلام) به نماز عيد تشريف می‌بردند، من هم آن گونه می‌روم. صبح روز عيد چون آفتاب طلوع كرد، حضرت رضا (عليه السّلام) غسل كرد و عمامه سفيدى كه پارچهاش از پنبه بود، به سر بست و يک طرف آن را به جلوى سينه و طرف ديگر را به پشت سر انداخت و به تمام غلامان و خدمتگزاران خود نيز دستور داد، كه مانند او، عمل كنند و آماده شوند. سپس عصایى را كه دستهاش آهنى بود به دست گرفت و با پاى برهنه، در حالى كه لباس‌هايش را بالا زده و ساق پايش نمايان بود، آماده بيرون رفتن شد. غلامان با همان هيئت و قيافه جلو او ايستادند، حضرت نظرى به سوى آسمان كرد و چهار بار تكبير گفت: امام (عليه السّلام) با همان جلال و عظمت بر مردم نمايان شد، بر در خانه ايستاد (و با صداى بلند) فرمود: «اللَّه اكبر، اللَّه اكبر، اللَّه اكبر على ما هدانا، اللَّه اكبر على ما رزقنا من بهيمة الانعام، و الحمد للَّه على ما ابلانا». آن حضرت صدايش را به اين كلمات بلند كرد، و غلامان نيز با او هم صدا شدند: حضرت در هر ده قدم، يک بار توقف می كرد و چهار تكبير را (با صداى بلند) می‌گفت… . [3]
4. برگشتن از غیر راهی که از آن به نماز رفتند.
روايت شده كه رسول خدا (صلّى اللَّه عليه و آله) وقتى براى نماز عيد از راهى می‌رفت، هنگام برگشتن، از راه ديگر برمی‌گشت.[4]
[1]. کلینى، محمد بن یعقوب، كافي، ج 3، ص 460، «عن أبي عبد اللّه (عليه السّلام): قيل لرسول اللّه صلّى اللّه عليه و آله يوم الفطر أو يوم الأضحى: لو صلّيت في مسجدك!. فقال: إنّي أحبّ أن أبرز إلى آفاق السماء».
[2]. همان، ص 461، «عن أبي عبد اللّه (عليه السّلام) قال: ركعتان من السنّة ليس تصلّيان في موضع إلّا بالمدينة. و تصلّى في مسجد رسول اللّه (صلّى اللّه عليه و آله) في العيدين قبل أن يخرج إلى المصلّى، ليس ذلك إلّا بالمدينة لأنّ رسول اللّه فعله».
[3]. صدوق، محمد بن علی، عيون أخبار الرضا عليه السلام، ج 2، ص 150. «عن ياسر الخادم، و عن ريّان بن صلت، و غيرهما من محدّثى أخبار أبي الحسن الرضا (عليه السّلام) في حديث: فلمّا حضر العيد بعث المأمون إلى الرّضا (عليه السّلام) يسأله أن يركب و يحضر العيد و يخطب- إلى أن قال:- فلمّا الحّ عليه. قال (عليه السّلام): يا أمير المؤمنين ان اعفيتني من ذلك فهو أحبّ إلى، و إن لم تعفنى خرجت كما كان يخرج رسول اللّه (صلّى اللّه عليه و آله) و كما خرج أمير المؤمنين عليّ بن أبي طالب (عليه السّلام).- إلى أن قال:- فلمّا طلعت الشمس قام الرّضا (عليه السّلام) فاغتسل و تعمم بعمامة بيضاء من قطن و ألقى طرفا منها على صدره، و طرفا بين كتفيه و شمّر، ثمّ قال لجميع مواليه: افعلوا مثل ما فعلت. ثمّ أخذ بيده عكازة و خرج، و نحن بين يديه، و هو (عليه السّلام) حاف قد شمّر سراويله إلى نصف الساق، و عليه ثياب مشمرة فلمّا قام و مشينا بين يديه رفع رأسه إلى السّماء و كبّر أربع تكبيرات و لمّا طلع الرضا (عليه السّلام) وقف وقفة على الباب و قال: «اللّه أكبر، اللّه أكبر اللّه أكبر على ما هدانا، اللّه أكبر على ما رزقنا من بهيمة الأنعام، و الحمد للّه على ما أبلانا» و رفع بذلك صوته و رفعنا أصواتنا. فقالها ثلاث مرّات. و كان أبو الحسن (عليه السّلام) يمشي و يقف في كلّ عشرة خطوة وقفة، يكبّر اللّه أربع مرّات…».
[4]. مجلسی، محمدتقی، لوامع صاحبقرانی مشهور به شرح فقیه، ج 5، ص 258. «انّ النّبي (صلّى اللّه عليه و آله) كان إذا خرج إلى العيد لم يرجع في الطريق الّذي بدأ فيه يأخذ في طريق غيره».