آداب نماز عید قربان

یکی از اعمال عید قربان، نماز آن است که در آموزه‌های اسلامی، آدابی برایش بیان شده که به آن اشاره می شود:

1. برگزاری نماز عید در فضای باز:

امام صادق (عليه السّلام) فرمود: در روز عيد فطر يا قربان به رسول خدا (صلّى اللَّه عليه و آله) گفتند: كاش در مسجد خودتان نماز عيد مى‏خوانديد! پاسخ داد: دوست دارم به فضاى باز بروم تا آفاق آسمان را نظاره كنم. [1]

2. خواندن دو رکعت نماز مستحبی پیش از رفتن به مصلی (در صورت حضور در مدینه):

امام صادق (عليه السّلام) فرمود: تنها در مدينه نه در غير آن، قبل از رفتن به مصلّى براى انجام نماز عيد فطر و قربان، خواندن دو ركعت نافله در مسجد پيغمبر (صلّى اللَّه عليه و آله) از سنّت است؛ زيرا رسول خدا (صلّى اللَّه عليه و آله) آن را انجام داده است. [2]

3. رفتن به سوی نماز  به هيئت رسول خدا (صلّى اللَّه عليه و آله) و أميرالمؤمنين (عليه السّلام)؛ یعنی انجام غسل، بر سر بستن عمامه سفيد در حالی که يک طرف آن به جلوى سينه و طرف ديگر به پشت سر انداخته شود، به دست گرفتن عصا و با پاى برهنه رفتن، گفتن چهار بار تكبير (اللَّه اكبر، اللَّه اكبر، اللَّه اكبر على ما هدانا، اللَّه اكبر على ما رزقنا من بهيمة الانعام، و الحمد للَّه على ما ابلانا).

در كتاب «عيون الاخبار» از «ياسر» خادم و «ريان بن صلت» و غير آن دو از ساير كسانى كه اخبار مربوط به امام رضا (عليه السّلام) را با مأمون در «مرو»، نقل كرده‏اند، در حديثى چنين ذكر شده: چون عيد فرا رسيد، مأمون از حضرت رضا (عليه السّلام) خواست تا سوار شده، براى اداى نماز عيد و خطبه خواندن به مصلی رود، پس چون مأمون اصرار زياد كرد، حضرت اظهار داشت: حال كه مجبور هستم، به همان وضع و هيئتى كه رسول خدا (صلّى اللَّه عليه و آله) و أميرالمؤمنين (عليه السّلام) به نماز عيد تشريف می‌بردند، من هم آن گونه می‌روم. صبح روز عيد چون‏ آفتاب طلوع كرد، حضرت رضا (عليه السّلام) غسل كرد و عمامه سفيدى كه پارچه‏اش از پنبه بود، به سر بست و يک طرف آن را به جلوى سينه و طرف ديگر را به پشت سر انداخت و به تمام غلامان و خدمتگزاران خود نيز دستور داد، كه مانند او، عمل كنند و آماده شوند. سپس عصایى را كه دسته‏اش آهنى بود به دست گرفت و با پاى برهنه، در حالى كه لباس‌هايش را بالا زده و ساق پايش نمايان بود، آماده بيرون رفتن شد. غلامان با همان هيئت و قيافه جلو او ايستادند، حضرت نظرى به سوى آسمان كرد و چهار بار تكبير گفت: امام (عليه السّلام) با همان جلال و عظمت بر مردم نمايان شد، بر در خانه ايستاد (و با صداى بلند) فرمود: «اللَّه اكبر، اللَّه اكبر، اللَّه اكبر على ما هدانا، اللَّه اكبر على ما رزقنا من بهيمة الانعام، و الحمد للَّه على ما ابلانا». آن حضرت صدايش را به اين كلمات بلند كرد، و غلامان نيز با او هم صدا شدند: حضرت در هر ده قدم، يک بار توقف می كرد و چهار تكبير را (با صداى بلند) می‌گفت… . [3]

4. برگشتن از غیر راهی که از آن به نماز رفتند.

روايت شده كه رسول خدا (صلّى اللَّه عليه و آله) وقتى براى‏ نماز عيد از راهى می‌رفت، هنگام برگشتن، از راه ديگر برمی‌گشت.[4]