آثار و اقدامات علمی حضرت داوود (علیه السّلام)

یکی از اصلی‌ترین و مهم‌ترین ابزاری که خداوند متعال برای راهنمایی بشر به رسولانش عنایت می کند، علم و حکمت است. از جمله پیامبران الهی که خداوند به آنها علم و حکمت ارزانی فرموده؛ حضرت داوود (علیه السلام) است.

منتهی لازم است به عنوان مقدمه گفت: اقدامات علمی حضرت داوود (علیه السلام)، همه آن آثار و اموری است که بر علم و حکمت آن حضرت مترتب شده است.[1]قرآن کریم در داستان حضرت داوود (علیه السلام) از علم آن حضرت سخن به میان آورده و بیان داشته، این «موهبت علم» است كه زير بناى يک حكومت صالح و نيرومند می باشد. آن‌جا که مى فرمايد: «ما به داوود و سليمان دانشی عظیم و علم قابل ملاحظه اى بخشيديم».[2]

گرچه بسيارى از مفسران در اينجا خود را به زحمت انداخته كه بدانند اين علم اعطایی به داوود و سلیمان، كدام علم بوده که در اينجا به صورت سربسته بيان شده؟

بعضى آن را به قرينه آيات ديگر، علم قضاوت و داورى دانسته اند، در آن‌جا که قرآن کریم می فرماید: «ما به داوود، حكمت و راه پايان دادن به نزاع‌ها را آموختيم»،[3] یا در آن‌جا که می فرماید: «ما به هر يک از داوود و سليمان مقام داورى و علم عطا كرديم».[4]

برخى نيز به قرينه آيات مورد بحث كه از منطق طير (گفتار پرندگان) سخن مى گويد: اين علم را، علم گفت وگوى با پرندگان دانسته اند. بعضى ديگر به قرينه آياتى كه از علم بافتن زره و مانند آن سخن مى گويد، خصوص اين علم را مورد توجه قرار داده اند.

ولى روشن است كه «علم» در اينجا معناى گسترده و وسيعى دارد كه علم توحيد، اعتقادات مذهبى و قوانين دينى و همچنين علم قضاوت و تمام علومى را كه براى تشكيل چنان حكومت وسيع و نيرومندى لازم بوده است را در برمى گيرد؛ زيرا تأسيس يک حكومت الهى بر اساس عدل و داد، حكومتى آباد و آزاد، بدون بهره گيرى از يک علم سرشار امكان پذير نيست. به اين ترتيب قرآن مقام علم را در جامعه انسانى و در تشكيل حكومت به عنوان نخستين سنگ زير بنا مشخص ساخته است. به دنبال اين جمله از زبان داوود و سليمان چنين نقل مى كند: «و آنها گفتند حمد و ستايش از آن خداوندى است كه ما را بر بسيارى از بندگان مؤمنش برترى بخشيد».[5]

[1]. مكارم شيرازى، ناصر، تفسير نمونه، ج 15، ص 415.

[2]. نمل، 15.

[3]. ص، 20.

[4]. انبياء، 79.

[5]. نمل، 15.