کپی شد
آثار علمی شیخ طوسی
شیخ طوسی آثار بسیار زیادی را در حوزه های گوناگون علوم دینی تألیف و تصنیف کرد. قزوینی رازی[1] آثار وی را بیش از دویست جلد در فنون گوناگون علمی برشمرده است. همچنین فهرستی از آثار شیخ را در الفهرست خود او،[2] فهرست نجاشی[3] و معالم‌العلماء ابن‌شهرآشوب[4] می‌توان دید.[5]
اما فهرست موضوعی آثار طوسی بدین قرار است:
الف. آثار وی در تفسیر قرآن:
۱. التبیان فی تفسیر القرآن.[6]
۲. المسائل الرحبیه.[7]
ب. آثار حدیثی:
۱. تهذیب الاحکام.[8]
۲. الاستبصار فی ما اختلف من الاخبار.[9]
۳. والمجالس که اینک به الأمالی معروف است.[10]
ج. آثار کلامی:
۱. تلخیص‌الشافی (الشافی في الإمامة از سید مرتضی).[11]
۲. المفصح فی الامامة.[12]
۳. کتاب الغیبة.[13]
۴. الاقتصاد فی ما یجب علی العباد.[14]
۵. النقض علی ابن‌شاذان فی مسئلة الغار.[15]
۶. مقدمة فی المدخل الی علم الکلام.[16]
۷. ریاضة العقول که شرح کتاب پیشین است.[17]
۸. کتاب ما یعلّل و ما لا یعلّل.[18]
۹. المسائل فی الفرق بین النبی و الامام.[19]
۱۰. المسائل الرازیة فی الوعید.[20]
۱۱. کتاب ما لا یسع المکلّف الإخلال به.[21]
۱۲. تمهید الاصول.[22]
۱۳. کتاب الکافی که ناتمام است.[23]
۱۴. تعلیق ما لا یسع.[24] [۱۴۸]
۱۵. مسألة فی وجوب الجزیة علی الیهود و المنتمین الی الجبابرة.[25]
د. اثر فقهی فتوایی:
النهایة فی مجرد الفقه و الفتاوی.[26]
هـ. آثار فقهی استدلالی:
۱. المبسوط.[27]
۲. الایجاز فی الفرائض.[28]
۳. الجُمَل و العقود.[29]
۴. المسائل الجنبلانیه.[30]
۵. المسائل الحائریه.[31]
۶. المسائل الحلبیه.[32]
۷. مسألة فی تحریم الفقاع.[33]
۸. مسئلة مواقیت الصلاة.[34]
و. اثر وی در فقه مقایسه ای:
مسائل الخلاف.[35]
ز. آثار وی در اصول فقه (آثار اصولی):
۱. العُدّه.[36]
۲. مسألة فی العمل بخبر الواحد.[37]
ح. آثار رجالی:
۱. کتاب الرجال.[38]
۲. اختیار الرجال کشّی.[39]
ط. اثری در کتاب‌شناسی:
فهرست کتب الشیعة و اصولهم و أسماء المصنفین.[40]
ی. آثار وی در ادعیه:
۱. مختصر فی عمل یوم و لیله.[41]
۲. مصباح المتهجد.[42]
۳. مختصر المصباح المتهجد.[43]
۴. هدایة المسترشد و بصیرة المتعبد.[44]
۵. مناسک الحج مجرد العمل و الادعیه.[45]
ک. آثار تاریخی شیخ طوسی:
۱. مقتل الحسین .[46]
۲. مختصر اخبار المختار.[47]
ل. آثار وی در علوم متفرقه:
۱. انس الوحید.[48]
۲. المسائل الالیاسیه.[49]
۳. مسائل ابن‌البراج.[50]
۴. المسائل الجبریه.[51]
۵. المسائل الدمشقیه.[52]
۶. المسائل القمیه.[53]
۷. مسألة فی الاحوال.[54]
اقتباس از سایت دانشنامه حورزوی ویکی‌فقه.
[1]. قزوینی رازی، عبدالجلیل، نقض، تحقیق: محدث ارموی، سید جلال‌الدین، ، ج ۱، ص ۲۱۰.
[2]. طوسی، محمد بن حسن، فهرست کتب الشیعه و اصولهم، تحقیق: طباطبایی، سید عبدالعزیز، ج ۱، ص ۴۴۷ – 451.
[3]. نجاشی، احمد بن علی، فهرست اسماء مصنّفی الشیعة المشتهر برجال النجاشی، تحقیق: شبیری زنجانی، سید موسی، ج ۱، ص ۴03.
[4]. ابن شهر آشوب مازندرانی، محمد بن علی، معالم العلماء، تحقیق: آل بحرالعلوم، سید محمد صادق، ج ۱، ص ۱۱۴ و 115.
[5]. بحرالعلوم طباطبایی، سید محمد مهدی، رجال السید بحر العلوم (المعروف بالفوائد الرجالیه)، تحقیق: آل بحر العلوم، محمّد صادق و آل بحر العلوم، حسین، ج 3، ص 228 – 233؛ علوی، احمد، راهنمای مصور سفر زیارتی عراق، ص ۱۵۰.
[6]. فهرست اسماء مصنّفی الشیعة المشتهر برجال النجاشی، ج ۱، ص ۴03؛ معالم العلماء، ج ۱، ص ۱۱۴.
[7]. فهرست کتب الشیعه و اصولهم، تحقیق: طباطبایی، سید عبدالعزیز، ج ۱، ص ۴50؛ معالم العلماء، ج ۱، ص ۱۱5.
[8]. فهرست کتب الشیعه و اصولهم، ج ۱، ص ۴47؛ فهرست اسماء مصنّفی الشیعة المشتهر برجال النجاشی، ج ۱، ص ۴03؛ معالم العلماء، ج ۱، ص ۱۱۴.
[9]. همان.
[10]. فهرست کتب الشیعه و اصولهم، ج ۱، ص ۴51، معالم العلماء، ج ۱، ص ۱۱5.
[11]. فهرست کتب الشیعه و اصولهم، ج ۱، ص ۴47؛ فهرست اسماء مصنّفی الشیعة المشتهر برجال النجاشی، ج ۱، ص ۴03؛ معالم العلماء، ج ۱، ص ۱۱۴.
[12]. همان.
[13]. فهرست کتب الشیعه و اصولهم، ج ۱، ص 450 و ۴51؛ معالم العلماء، ج ۱، ص ۱۱5.
[14]. همان.
[15]. همان.
[16]. همان.
[17]. فهرست کتب الشیعه و اصولهم، ج ۱، ص ۴48؛ فهرست اسماء مصنّفی الشیعة المشتهر برجال النجاشی، ج ۱، ص ۴03؛ معالم العلماء، ج ۱، ص ۱۱5.
[18]. فهرست اسماء مصنّفی الشیعة المشتهر برجال النجاشی، ج ۱، ص ۴03.
[19]. فهرست کتب الشیعه و اصولهم، ج ۱، ص 450؛ معالم العلماء، ج ۱، ص ۱۱5.
[20]. همان.
[21]. فهرست کتب الشیعه و اصولهم، ج ۱، ص ۴48؛ فهرست اسماء مصنّفی الشیعة المشتهر برجال النجاشی، ج ۱، ص ۴03.
[22]. فهرست کتب الشیعه و اصولهم، ج ۱، ص 450؛ فهرست اسماء مصنّفی الشیعة المشتهر برجال النجاشی، ج ۱، ص ۴03.
[23]. معالم العلماء، ج ۱، ص ۱۱5؛ فهرست کتب الشیعه و اصولهم، ج ۱، ص 451.
[24]. همان.
[25]. همان.
[26]. فهرست کتب الشیعه و اصولهم، ج ۱، ص 447؛ فهرست اسماء مصنّفی الشیعة المشتهر برجال النجاشی، ج ۱، ص ۴03؛ معالم العلماء، ج ۱، ص ۱۱4.
[27]. فهرست کتب الشیعه و اصولهم، ج ۱، ص 448؛ همان.
[28]. فهرست اسماء مصنّفی الشیعة المشتهر برجال النجاشی، ج ۱، ص ۴03؛ معالم العلماء، ج ۱، ص ۱۱5.
[29]. همان.
[30]. فهرست کتب الشیعه و اصولهم، ج ۱، ص 450؛ معالم العلماء، ج ۱، ص ۱۱5.
[31]. فهرست کتب الشیعه و اصولهم، ج ۱، ص 451.
[32]. فهرست کتب الشیعه و اصولهم، ج ۱، ص 450؛ معالم العلماء، ج ۱، ص ۱۱5.
[33]. همان.
[34]. همان.
[35]. فهرست کتب الشیعه و اصولهم، ج ۱، ص ۴48؛ معالم العلماء، ج ۱، ص ۱۱4.
[36]. فهرست کتب الشیعه و اصولهم، ج ۱، ص ۴48؛ فهرست اسماء مصنّفی الشیعة المشتهر برجال النجاشی، ج ۱، ص ۴03؛ معالم العلماء، ج ۱، ص ۱۱5.
[37]. همان.
[38]. همان.
[39]. فهرست کتب الشیعه و اصولهم، ج ۱، ص ۴51؛ معالم العلماء، ج ۱، ص ۱۱5.
[40]. فهرست کتب الشیعه و اصولهم، ج ۱، ص ۴48؛ فهرست اسماء مصنّفی الشیعة المشتهر برجال النجاشی، ج ۱، ص ۴03؛ معالم العلماء، ج ۱، ص ۱۱5.
[41]. فهرست کتب الشیعه و اصولهم، ج ۱، ص 450؛ معالم العلماء، ج ۱، ص ۱۱5.
[42]. همان.
[43]. همان.
[44]. فهرست کتب الشیعه و اصولهم، ج ۱، ص ۴48؛ معالم العلماء، ج ۱، ص ۱۱5.
[45]. فهرست کتب الشیعه و اصولهم، ج ۱، ص 450؛ معالم العلماء، ج ۱، ص ۱۱5.
[46]. فهرست کتب الشیعه و اصولهم، ج ۱، ص ۴48؛ معالم العلماء، ج ۱، ص ۱۱5.
[47]. فهرست کتب الشیعه و اصولهم، ج ۱، ص 450؛ معالم العلماء، ج ۱، ص ۱۱5.
[48]. همان.
[49]. همان.
[50]. همان.
[51]. معالم العلماء، ج ۱، ص ۱۱5.
[52]. فهرست کتب الشیعه و اصولهم، ج ۱، ص 450.
[53]. فهرست کتب الشیعه و اصولهم، ج ۱، ص 451؛ معالم العلماء، ج ۱، ص ۱۱5.
[54]. فهرست کتب الشیعه و اصولهم، ج ۱، ص ۴۴8؛ نقض، ج ۱، ص ۲97؛ معالم العلماء، ج ۱، ص ۱۱5.