مفهوم خاتمیت

خاتم (بر وزن حاتم) به معناى چیزى است كه به وسیلۀ آن پایان داده مى‏شود[1]، و نیز به معناى چیزى آمده است كه با آن اوراق و مانند آن را مهر مى‏كنند و از آن جا كه این كار (مهر زدن) در خاتمه و پایان قرار مى‏گیرد، نام خاتم بر وسیلۀ آن گذارده شده است. اگر مى‏بینیم یكى از معانى خاتم، انگشتر است به خاطر این است كه نقش مهرها را معمولا روى انگشترهای شان مى‏كندند و به وسیله انگشتر، نامه‏ها را مهر مى‏كردند.[2] پس معنای خاتم بودن پیامبر اکرم (ص) این است که نبوت با او ختم شده و بعد از او دیگر نبوّتی نخواهد بود.[3] برخی از علمای اسلامی از خاتم و خاتمیت این گونه تعبیر کرده اند: الخاتم من ختم المراتب باسرها؛ یعنی، پیغمبر خاتم آن پیغمبری است که جمیع مراتب را طی کرده و دیگر از نظر او و از نظر کار او مرحلۀ طی نشدنی وجود ندارد.[4]

[2] . نک: تفسیر نمونه، ج 17، ص  339؛ ترجمه المیزان، ج 16، ص 487؛ آموزش عقاید، مصباح یزدی، ص 288، انتشارات بین الملل، تک جلدی.

[3] . ترجمه المیزان، ج 16، ص 487.

[4] . مطهری، مرتضی،خاتمیّت، ص 70.