Warning: filemtime(): stat failed for /home/islamp/public_html/fa/wp-content/plugins/easy-table-of-contents/assets/js/front.min.js in /home/islamp/public_html/fa/wp-content/plugins/easy-table-of-contents/easy-table-of-contents.php on line 236
searchicon

کپی شد

اباضيه‏

اباضیه به كسر همزه پيروان عبد اللّه بن اباض تميمى‏اند كه مردى خارجى بوده، و از ديگر خوارج انشعاب پذيرفت. پيدايش اين فرقه هنگامى صورت گرفت كه عبد اللّه بن اباض از خوارج افراطى كناره گرفت، و مانند فرقه «صفريه» راه اعتدال برگزيد.

ابو بلال مرداس بن اديّه تميمى از پيشوايان نخستين اين فرق بوده و در سال 62هـ  كشته شد. پس از او عبد اللّه بن اباض رياست آن فرقه را به دست گرفت.

وى در سال 65هـ  به كلى از خوارج ازرقى جدا شد و در بصره بر ضد زبيريان خروج كرده و چون مردى فقيه بود در منابع اباضيه او را امام اهل التحقيق و امام القوم و امام المسلمين خواندند. سبب قعود و اعتدال عبد اللّه بن اباض ظاهرا سازش او با عبد الملک بن مروان خليفه اموى و همراهى با وى بر ضد عبد اللّه بن زبير بود.[1]

عقايد اباضيه:

آنان بر خلاف ازارقه كه از خوارج تندرو بودند، مخالفان خود از اهل قبله را كافر مى‏دانستند نه مشرک[2]، حتى ازدواج با ايشان و ميراث بردن از آنان را روا مى‏شمردند، و مى‏گفتند مرتكبان كبائر موحّدند نه مؤمن، استطاعت را عرضى از اعراض مى‏دانستند كه با افعال عباد تحقق مى‏يابد. بر خلاف ديگر خوارج، امامشان را امير المؤمنين و خودشان را «مهاجرين» نمى‏خواندند، و مى‏گفتند كه هرگاه تكليف ساقط شد عالم نيز فانى خواهد شد.[3]

شهادت مخالفانشان را بر دوستانشان جايز مى‏دانستند، و مى‏گفتند هر كه مرتكب «گناه كبيره» شود كافر نعمت است نه كافر ملّت.[4]

مهم­ترين شاخه‏هاى مذهبى اباضى معروف به اباضيه حفصيه- حارثيه- يزيديه  می باشد.[5]



[1]. شهرستانى، ‏الملل و النحل،‏ ص 22، ناشر، الشريف الرضي، قم،‏ چاپ سوم، 1364 ش‏.

[2]. همان، ج‏1، ص 156.

[3]. همان.

[4]. بغدادى عبد القاهر، ‏الفرق بين الفرق و بيان الفرقة الناجية منهم‏، ص 82، ناشر: دار الجيل- دار الآفاق‏، بيروت‏، 1408 ق؛ مشكور، محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامى‏، متن، ص 9، ناشر، آستان قدس رضوى‏، مشهد، چاپ دوم، 1372 ش‏

[5]. الملل و النحل، ج‏1، ص 158؛ مشكور، محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامى، متن، ص 7، ‏ناشر، آستان قدس رضوى،‏ مشهد چاپ دوم‏، 1372 ش‏.